5 կարևոր կանոն, թե ինչպես երեխային տալ «գրպանի փող»
February 25, 2018
Երեխաների մեծամասնությունը գրպանի առաջին «ժառանգությունը» ստանում են 7-8 տարեկանում` ընկնելով համեմատաբար ինքնուրույնություն պահանջող փոքրիկ դպրոց: Բայց մեծացող երեխային հանձնելով նրա առաջին «սեփական» դրամը` ծնողները սովորաբար թույլ են տալիս մի շարք սխալներ:
Մենք պարզել ենք, թե իրականում ինչպես է հարկավոր երեխային տալ «սեփական դրամը», որպեսզի տղան կամ աղջիկը սովորեն գնահատել ստացածը և կարողանան գրագետ կերպով տնօրինել այն:
1. Գումարը գիտակցաբար տվեք
Տալ փոքրիկ գումարը խիստ պայմանով` ասելով. «Սա քեզ, ճաշարանում բլիթի համար», վնասակար է այնպես, ինչպես գումարը տալ առանց հաշվի: Երկու դեպքում էլ երեխան գրեթե հնարավորություն չի ունենում ինքնուրույն գիտակցել կամ ավելացնել սեփական պահանջները: Եվ, իհարկե, չի առաջանա ոչ մի մոտիվացիա` երանգավորելու կարիքները առաջնահերթության տեսանկյունից: Միևնույն ժամանակ «գրպանային գումարների» հիմնական իմաստը երեխային ֆինանսական միջոցները տնօրինել և ծախսերը պլանավորել սովորեցնելն է, առաջնային և երկրորդական ընտրություններ կատարելն է, խնայողություններ անելը: Այդ պատճառով գոնե առաջին անգամ գումար տալը պետք է ուղեկցվի հետևյալ կամ նմանատիպ արտահայտությամբ. «Արի հաշվենք, թե ինչքան գումար է հարկավոր քեզ վաղը և ինչի համար»: Պետք է այսպես վարվել, մինչ երեխան կսովորի ինքնուրույն տնօրինել «սեփական» բյուջեն:
Երեխայի հետ քննարկման ընթացքում պարզաբանեք, որ «գրպանի գումարը» ներառում է հետևյալ հատկանիշներն ունեցող ծախսերը.
- Անհրաժեշտ: Օրինակ ճանապարհածախսը, դպրոցում ճաշելը, որից հրաժարվել չի կարելի:]
- Լրացուցիչ: Սրանք այն ծախսերն են, որոնք ընկած են անհրաժեշտության և բավականության միջև: Դա կարող է լինել թխվածք դպրոցում ճաշելուց հետո, գեղեցիկ գրիչ` ստանդարտի փոխարեն, նոր գրչատուփ` մաշվածի փոխարեն:
- Խնայողություններ: Սա նույնպես չափազանց կարևոր կետ է: Յուրաքանչյուր երեխա երազում է որևէ թանկարժեք խաղալիքի մասին, օրինակ` նոր տիկնիկի կամ գնդակի մասին: Խնայողությունների օրինակով երեխային կարելի է բացատրել, թե ինչպես հասնել երազանքին կամ ինչպես արագացնել այդ նվաճումը.«Եթե ամեն օր խնայես 100 դրամ, ապա 50 օրվա ընթացքում կարող ես տիկնիկ գնել: Իսկ եթե օրական խնայես 200 դրամ` չգնելով թխվածքաբլիթ, ապա այն կգնես 25 օրից»:
Երբ երեխան գիտակցում է, թե ինչպիսի ծախսեր է պարունակում այդ 1000 դրամը, որը պատրաստ եք տալ նրան, գումարը նրա համար կդառնա կիրառական գործիք` մանկական անհասկանալի խաղի փոխարեն:
2. «Գրպանի գումար»-ը տվեք շաբաթվա կամ ամսվա մեջ մեկ անգամ:
Բյուջեի տնօրինման լավագույն եղանակներից է ամսվա կամ շաբաթվա մեջ մեկ անգամ «գրպանի փող» տալը` ամեն օրվա փոխարեն: Իհարկե, այս կետին պետք է անդրադառնաք այն բանից հետո, երբ կքննարկեք ծախսերի կառուցվածքը` սովորեցնելով զանազանել դրանք ըստ անհրաժեշտ և լրացուցիչ ծախսերի:
Մի շաբաթ առաջ որոշակի գումար ստանալով` աշակերտը պետք է ինքնուրույն դասակարգի առաջնահերթությունները` գումարը բաշխելով այնպես, որպեսզի այն բավականացնի կարիքների (ճանապարհածախս, դպրոցում ճաշել և այլն) համար:
Մի բարկացեք, եթե պարզվի, որ երեխան սպառել է բյուջեն փոքր-ինչ շուտ: Այդպես պատահում է շատերի հետ: Երեխաները միայն սովորում են գործ ունենալ փողերի հետ, դրա համար էլ նրանք ապահովագրված չեն սխալներից: Կարևորն այստեղ գումարի չափը չբարձրացնելն է, որն արդեն որոշված է: Մի քանի «անփող» օրերը ոչ մի վատ բանի չեն հանգեցնի, բայց դա լավ դաս կլինի:
Մի քանի «անփող» օրերը ոչ մի վատ բանի չեն հանգեցնի, բայց դա լավ դաս կլինի:
Եթե ամեն դեպքում երեխան դեռ անհրաժեշտ ծախսեր ունի, սակայն գումար չկա, կարելի է հետևյալ կերպ վարվել. երեխային գումար տվեք անհրաժեշտ գնումների համար պարտքի ձևով: Սակայն չմոռանաք զգուշացնել, որ այն հետ եք վերցնելու հաջորդ անգամվա «գրպանի գումարից»:
«Գրպանի գումարը» միշտ փոխանցեք հստակ սահմանված ժամանակին, ոչ շուտ, ոչ ուշ: Երբ գումարը տալիս եք անկանոն ձևով և տարբեր քանակով, այն կարող է շփոթեցնել երեխային:
3. Ցույց տվեք փողի արժեքը
Առաջին անգամ երեխաները գումար են վաստակում «հենց այնպես»: Սակայն որքան մեծանում է երեխան, այնքան կարևոր է դառնում ներշնչել նրան այն միտքը, որ ֆինանսավորումը բացարձակ իրավունք չէ, ավելի շուտ այն հնարավորություն է, որը կախված է երեխայից: Օրինակ` ձեր երեխան յուրաքանչյուր շաբաթը կարող է սկսել զրո դրամով և հանգստյան օրերին աշխատել սեփական գումարը: Փող վաստակելու մեկ այլ տարբերակ է ստանալ լրացուցիչ վճար բարձր գնահատականների կամ փոքր երեխաներին օգնելու համար:
Փող վաստակելու մեկ այլ տարբերակ է ստանալ լրացուցիչ վճար բարձր գնահատականների կամ փոքր երեխաներին օգնելու համար:
Դուք կարող եք ընտրել ցանկացած տարբերակ ձեր երեխաների հետ լրացուցիչ շահույթ ստանալու համար: Այդ ամենը երեխային կսովորեցնի այն, որ փողը վաստակում են աշխատանքով և հնարամտությամբ, իսկ վճարի չափի մասին կարելի է բանակցել:
Կարդացեք նաև․
- Երեխաները ձանձրանում են դպրոցում․ ինչպե՞ս լուծել այս խնդիրը
- Ինչպե՞ս երեխային անվտանգ տեղափոխել մեքենայով․ ահա 7 կանոն
- Իմ երեխան ճանապարհորդում է միայնակ. Ի՞նչ է անհրաժեշտ իմանալ
4. Ցույց տվեք սեփական օրինակը
Մի դաստիարակեք երեխաներին, միևնույնն է նրանք նմանվելու են ձեզ: Դաստիարակվեք ինքներդ:
Սեփական օրինակը լավագույն եղանակներից է սովորեցնելու երեխային գործ ունենալ փողերի հետ: Թող ձեր երեխաները տեսնեն, թե ինչպես եք դուք բաշխում աշխատավարձը, ըստ ծախսերի: Վճարեք կոմունալ ծախսերը, առանձնացրեք հստակ գումար սննդի և հագուստի համար: Կարելի է նաև թույլ տալ երեխային մասնակցել ընտանեկան հանգստի պլանավորմանը: Օրինակ, եթե ուզում եք ամռանը գնալ ծով, հարկավոր է ամսական խնայել ահա այսքան գումար: Նրան բացատրեք նաև թանկարժեք իրերի և տեխնիկայի ձեռք բերման կարգը:
Նրան բացատրեք նաև թանկարժեք իրերի և տեխնիկայի ձեռք բերման կարգը:
5. Խրախուսեք բարեգործությունը
Երեխան կարող է նվիրաբերել իր գումարի մի մասը, որտեղ պատշաճ է համարում: Հարկավոր է միայն ուշադրություն դարձնել այդ հնարավորությանը, քանի որ երեխաները կարծում են, որ նրանք չափազանց փոքր են ինչ-որ մեկին օգնելու կամ համաժողովրդական ծրագրերին մասնակցելու համար:
Բարեգործությունը օգնում է բարձրացնել սոցիալական պատասխանատվությունը և սա էլ իր հերթին բարձրացնում է երեխայի պատասխանատվության մակարդակը: Հետագայում դա դրական ազդեցություն կունենա նաև ողջ կյանքի ընթացքում:
Թարգմանիչ՝ Սոնա Մկրտչյան