Թուրքագետի դիպլոմով քաղաքական մեկանաբանը, որն այդպես էլ չզբաղվեց մասնագիտությամբ
-ԵՊՀ-ի թուրքագիտության ֆակուլտետն եք ավարտել: Ինչո՞ւ մի կողմ դրեցիք դիպլոմն ու որոշեցիք զբաղվել լրագրությամբ:
- Երբեք թուրքագիտությամբ չեմ զբաղվել: Այն ժամանակ երբ ավարտեցի համալսարանը (1997 թ.), իմ մասնագիտությունով զբաղվելու համար հնարավորություններ չկային: Խոսք չկար էդ երկրի հետ հարաբերությունների մասին, չկար նույնիսկ օրակարգ: Թուրքագետի աշխատանքով զբաղվող մարդկանց կարելի էր մատների վրա հաշվել: Ինձ հրավիրեցին աշխատել այն ժամանակ նոր բացված «Կենտրոն» հեռուստաընկերությունում: Ես, իհարկե, համաձայնեցի: Վատ ժամանակներ էին. Ա1+ը փակել էին, ահավոր մեծ բացասական ռեզոնանս կար «Կենտրոնի» նկատմամբ: Հենց առաջին օրվանից ուղիղ եթեր մտա:
- Վախեր, զգուշավորություն, նոր միջավայրում հարմարվելու խնդիրներ չեղա՞ն:
- Չէ, ոչ մի վախ… Հիշում եմ առաջին հյուրս Ռուզան Խաչատրյանն էր ՀԺԿ-ից, որ հիմա գնացել է Հայաստանից: Իրեն «Շարմի» տղաները խնդրեցին մի քիչ մեղմ լինել, ասեցին, որ նորեկ եմ: Բայց ես եթերի ժամանակ նրան էնպես նեղը գցեցի… Ինձ հեշտ է կամերայի առաջ: Երևի մարդու տեսակ է:
-Ունե՞ք սկզբունքներ, որոնք պահում եք միայն տեսախցիկի առաջ, և սկզբունքներ, որոնք միայն կյանքի համար են:
- Այն սկզբունքները, որոնք հեռուստատեսությունում են, մեծ իմաստով նույն սկզբունքներն են, ինչ ունեմ կյանքում: Մի խաբիր, մի ստիր, անկեղծ եղիր, ճիշտը խոսիր, մի կեղծիր…
-Իսկ ի՞նչ սկզբունքներով եք առաջնորդվում Ձեր հաղորդումների համար թեմաներ ընտրելիս:
- Թեմաների ընտրության հարցում խնդիր չկա: Ջութակահարը ոնց է ամեն օր նավագում, որ կարողանա համերգի ժամանակ նվագել: Մեր դեպքում պետք է ինֆորմացված լինես, որպեսզի զգաս էդ պրոցեսները: Այն թեման, որը հրատապ է մեր հասարակության համար, դառնում է հաղորդման թեմա: Մենք թեմաներն էդպես ենք ընտրում: Էսօր մենք քննարկել ենք Լիցկայի (Սուրիկ Խաչատրյան) մարզպետ նշանակվելը: Դա ամենահրատապ խնդիրն է, որը, ցավոք, հեռուստատեսությամբ չի քննարկվում: Ի՞նչի է հեռուստատեսությունը՝ կարևոր գործիք: Երբ միացնում ես ու տեսնում ես, որ կա պրոբլեմ, բայց այն չի քննարկվում, ենթագիտակցորեն հասկանում ես, որ քո հասարակությունը առողջ չի: Ոնց որ դու հիվանդ ես, բայց դրա մասին չեն խոսում:
-Այսինքն՝ Դուք հետևում եք հեռուստադիտողի պահանջարկին ու դրանո՞վ եք պատրաստում Ձեր հաղորդումները:
- Դե, հա′, պահանջին հետևում ենք, բայց ես ինքս էլ եմ գնահատական տալիս երևույթներին: Եթե, ասենք, հեռուստադիտողը Արմենչիկին պահանջի, ես էդ մասին հաղորդում չեմ անի, որովհետև ինձ զզվելի է էդ մասին հաղորդում անելը: Իհարկե, հասարակության կարծիքը առաջնային է, երկրորդ տեղում՝ թեմայի հասարակական, քաղաքական, սոցիալական նշանակությունն է:
-Դուք Ձեր հարցազրույցներից մեկում ասել եք. «Մեր հասարակությունը բազմաշերտ է, իսկ հեռուստատեսությունն այն միաշերտ է սարքում…»: Հիմա Դուք «Կենտրոնի» եթերում, անընդհատ քաղաքականությանն անդրադաառնալով, չե՞ք շարունակում այդ գործընթացը:
- Դա խնդիր է բոլոր հեռուստաընկերություններում: Ցավոք սրտի, մեր երկրում դասական առումով չորրորդ իշխանություն չկա: Երբ ասում ենք` լրագրությունը չորրորդ իշխանությունն է, էդպիսի բան չկա: Գիտե՞ք ինչու չկա, որովհետև երկրորդ և երրորդ իշխանություններ էլ չկան: Մենք մի իշխանություն ունենք: Դա է պրոբլեմը: Մեր լրագրողների մի մասը` զգալի մասը, «փիառշիկ» է աշխատում, դա լրագրություն չի: Էն մի մասն էլ մասնագիտական հմտություն չունի: Եվ միայն մի փոքր մասն է, որ զբաղվում է բուն լրագրությամբ: Ես չեմ կարող համարել լրագրող էն մարդուն, ով կարծիք չի հայտնում Սուրեն Խաչատրյանին մարզպետ նշանակելուց հետո: Եթե լրագրողը կարծիք չունի, ուրեմն՝ էլ ի՞նչ լրագրող… Ուրեմն՝ ինքը եկել է գործի, ինքը եկել է փող աշխատելու:
-Իսկ ո՞ւր մնացին դասագրքերում գրված անկողմնակալության ու օբյեկտիվության մասին կանոնները:
- Դրանք էլ ենք մենք մեկ-մեկ չափազանցնում: Երկու չափազանցություն կա. կամ էնքան չեզոք ենք լինում, որ ընկնում ենք բուդդիզմի մեջ, կամ էլ դառնում ենք «տապոռ» գործիք:
-Մենք՝ ո՞վքեր:
- Լրագրությունը: Աշխարհում էլ է էդ տենդենցը: Կան արժեքներ, որոնց նկատմամբ լրագրողը չի կարող չեզոք լինել:
- Ձեր հաղորդումներում որտեղո՞վ է անցնում չեզոքության սահմանը:
- Էնտեղ, որտեղ ասում են, որ Լիցկան լավ տղա է, ի՞նչ է եղել որ. էդտեղ ո՞նց չեզոք լինես: Էն արժեքները, որոնք մեր Սահմանադրությանը հակադրվում են, չես կարող դրանց նկատմամբ չեզոք լինել:
-Դուք միանգամայն ազատ ե՞ք:
- Ցանկացած հեռուստատեսություն ունի կորպորատիվ կախվածություն: Մեկը էս սեփականատիրոջն է պատկանում, մեկը՝ էն խմբին, մյուսը՝ ինչ-որ անհատի… Դու չես կարող քո հեռուստատեսությունում գործել էնպես, որ քո հեռուստատեսության շահը ոտնահարես: Դա խոսքի ազատություն չի, դա աբսուրդ է: Դա հիմարություն է: Էստեղ խոսքի ազատության մասին խոսք չկա: Դու պետք է չեզոքություն պահես:
-Հաղորդումների ժամանակ ինչպե՞ս եք պահում քաղաքական թևերի միջև հավասարակշռությունը:
- Իմ էներգիայի 70 տոկոսն անցնում է հակառակ կարծիքի փնտրտուքի մեջ: Եթե իշխանություններին եմ հրավիրում, վախենում են, չեն գալիս պարզապես: Կոմֆորտ չի իրենց : Հիմա գտեք մի իշխանավոր, որ կգա ու կխոսի Սուրիկ Խաչատրյանի մարզպետ նշանակվելու մասին: Լուրջ խնդիր կա էստեղ, որովհետև մեզ մոտ քաղաքականությունը ստվերային է: Իսկ նրանց՝ ստվերից դուրս հանելու համար մենք հարկային գործիքներ չունենք:
-Եթե կա ստվեր, ինչպե՞ս պիտի լուսավորել այն:
- Համոզելով, նրանց մի կերպ եթեր բերելով, որպեսզի այդ համակողմանիությունը պահենք: Շատ է եղել իմ հաղորդումներում մեկ կարծիք է հնչել: Դա իմ մեղքով չի եղել: Եթե հրավիրում եմ, պատասխանող կողմը չի գալիս, որովհետև գիտի որ ինքը սխալ է: Հերիք չի ստիպված գնացել է ԱԺ-ում «կնոպկա» է սեղմում , հիմա էլ գա եթերում երևա: Դա ոչ թե լրագրության, այլ քաղաքական խնդիր է:
-Իսկ ո՞վ է «Հայկական ուրբաթին» կամ «Ուրվագծին» հետևող մարդը, հասարակության ո՞ր շերտից է:
- Հստակ չգիտեմ: Միայն մի բան. էդ մարդը պետք է հետաքրքրվի իր կյանքով: Հետաքրքրվի` ինչ է տեղի ունենում:
-Այսինքն՝ Ձեր հաղորդումներում կյա՞նքն է:
- Նկատի չունեմ անձնական կյանքը: Քաղաքական, սոցիալական… Ինքը արդարության զգացում պիտի ունենա, սոցիալական պատասխանատվության զգացում: Քաղաքացի պիտի լինի: Էդ մարդու համար է հաղորդումը:
-Երբևէ փոշմանե՞լ եք, որ անցյալում համաձայնվել ու հայտնվել եք հեռուստատեսությունում` քաղաքական լրագրողի կարգավիճակով:
- Երբեք չեմ փոշմանել, բայց երբեմն զգացել եմ, որ հոգնել եմ: Դու գիտես, որ քաղաքական է քո հաղորդումը, սակայն չես կարողանում այն լիարժեք բացել, ներկայացնել` նույն ստվերայնության պատճառով: Տեսնում ես, թե իրենք ինչ են սարքում քաղաքական դաշտը, հասկանում ես, որ ուրիշ կարող էր լինել, սակայն այդպես չէ, հասկանում ես, թե ինչ քննարկումներ կարելի էր անել, հասարակությունն ինչ ճանապարհով կարող էր զարգանալ… Նայում ես ու հասկանում, որ դու կախված ես օրվա թեմայից: Բայց արդեն 15 տարի թեման նույնն է, նույն գաղափարները, նույն մաշված դեմքերը:
-Այդ դեպքում ինչո՞ւ եք շարունակում աշխատել:
- Պատասխանատվություն եմ զգում հասարակության առջև: Դեմ եմ այն մարդկանց, ովքեր ասում են, որ մեկ է, բան չի փոխվելու: Ամեն մարդ պիտի անի այն ամենն, ինչը ճիշտ է գտնում: Ես չեմ անում. որ փոխվի, ես անում եմ, որովհետև դա ճիշտ է: Ի՞նչ կլինի արդյունքում, չգիտեմ: