Թարգմանությունը այնքա՜ն լավն է, որ մտածել եմ, թե գրքի հեղինակը հայ է

Սա Նյումեգ հրատարակչության գրքերից միակն է, որ կարդացել եմ... Ավելի ճիշտ՝ ապրել եմ: Կուզեի պատմել, թե ինչպես որոշեցի կարդալ այս ԳԻՐՔԸ: Ապրիլի կեսերն էր, երբ տարբեր էջերում հանդիպեցի այս գրքին: Քանի որ շատ էին խոսում գրքից, որոշեցի ծանոթանալ նրան: Նախ մտա այս կայքը, այնուհետև փնտրեցի գիրքը, երբ գտա՝ սկսեցի կարդալ: Հենց այստեղ էլ սկսվում է ամեն ինչ:

Առաջին 42 էջը արագ-արագ կարդացի, կարծես գիրքը ինձ փակել էր իր մեջ, և դա իրոք այդպես էր: Բնական է, որ գնեցի: Երբ շուտով գիրքը հասավ ինձ, առաջին էջից սկսեցի կարդալ, հաշվի չառնելով այն, որ 42 էջ կարդացել էի: Կմտածեք, թե առաջին հերթին կսկսեմ արագ-արագ պատմել Ալիսիայի մասին, բայց ոչ: Ես սկզբում կպատմեմ մարդկանց մեծամասնության մասին: Այդ մեծամասնությունը՝ հոգեպես ճնշված ու անտեսվածներն են: Երբ մարդուն ճնշում են, այն էլ փոքր տարիքից, այն անպայման իր հետքը թողնում է, ու հետագայում կարող է հանգեցնել սպանությունների... կամ ինքնասպանությունների: Այնպես որ, ինչքան էլ ճնշելու միտքը լավը թվա, ու կարծեք, որ դրանով լավություն եք անում ու շեղում սխալ ուղուց, երբե՛ք մարդուն մի՛ ճնշեք, լինի հոգեպես, թե ֆիզիկապես, քանի որ մենք չափահաս տարիքում այն ամենի պտուղներն ենք, ինչ մեզ արել են մանուկ հասակում:

Գիրքը մի շնչով կարդացվող, բայց բարդ գիրք է: Ինչպես ասել է Սըր Արթուր Կոնան Դոյլը իր՝ «Շերլոկ Հոլմսի արկածները» գրքերից մեկում «...յուրաքանչյուր գործ, որը առաջին հայացքից հեշտ է թվում, իրականում ամենաբարդն է»: Այդպես էր նաև այստեղ: Գրքում իրար են կապված մի քանի գրքեր, որոնց յուրաքանչյուրի գաղափարը ու ժամանակը հասկանալով՝ ընթերցողը կբացահայտի մեղավորին: Գիրքը սկսվում է Ալիսիա Բերենսոնի օրագրով, (չկարողացա չանրադառնալ Ալիսիային) որն էլ հենց առաջին գիրքն է:

Ինչպես բոլոր այսպիսի գրքերում, այս գրքում էլ է մեղավորը թաքնված թելի կծիկի ներսում: Եվ միայն կծիկը քանդելուց հետո է հնարավոր գտնել մարդասպանին: Սակայն պետք է հիշել, որ յուրաքանչյուր կծիկ բացելու համար պետք է գտնել կծիկի ծայրը, որն այս դեպքում շատ դժվար է գտնել: Ալիսիան իր օրագրում գրել էր իր առօրիայի, արվեստի՝ նկարչության, վախերի, ընտանեկան դժբախտությունների, կասկածների ինչպես նաև սիրային կյանքի մասին: Այն մասին, թե ինչպե՛ս էր Ալիսիայի մայրը ավտովթարից մահացել՝ Ալիսիային թողնելով միայնակ:

Ես կարդալու ընթացքում մտածում էի, որ միայն Ալիսիայի օրագրի գաղտնիքն իմանալով կկարողանամ բացահայտել իրական մեղավորին, որն իհարկե անհնար է: Գրքի մեջ մտնող երկրորդ գիրքը՝ հոգեթերապևտ Թեո Ֆբերի մասին էր: Նա պատմում էր իր կյանքի, ընտանեկան դժբախտությունների մասին: Նրա հայրը նրան ու իր մորը ատել էր, իսկ նա փախել էր տնից: Նա գրել էր, որ երբ իր հայրը աշխատանքի էր գնում, նա ու իր մայրը շատ էին երջանկանում: Նա ծանոթացել էր մի աղջկա՝ Քեթիի հետ, նրանք շատ էին սիրում միմյանց, պատմել էր իր սիրային կյանքի ու դրա դժվարությունների մասին: Այն մասին, թե ինչպես էր Քեթին դավաճանել նրան, ինչպես էր նա ներել Քեթիին ու որոշել սպանել նրան, ում հետ Քեթին փոխել էր իրեն... Հետագայում նրանք ամուսնացել էին: Գրել էր նաև այն մասին, թե ինչպես էր այցելել հոգեբանի: Այս մասը կարդալուց չէի ունեցել ոչ մի կասկած, չնայած նրան, որ ամենակասկածելին էր: Ալիսիան ու Ֆաբերը՝ կարծես քույր ու եղբայր լինեն, որորնք ունեցել են գրեթե նույն մանկությունը:

Ալիսիայի օրագրի գաղտնիքը բացահայտելով, սիրելի ընթերցո՛ղ, դու կգտնես կծիկի ծայրը, մինչդեռ սրանը բացահայտելով: կքանդես կծիկը՝ հասնելով վերջերին, բայց ո՛չ գործի վերջին: Երրորդ գիրքը հիմնական մասն էր: Թե ինչպես է Թեոն ընդունվում հոգեբուժարան, ինչպես է ծանոթանում շատ մարդկանց հեր, ինչպես է իմանում Ալիսիայի եղբոր մասին, ինչպես է քիչ-քիչ բացահայտում ամեն ինչ, պատժում մեղավորներին, և որն ամենակարևորն է, ինջպե՛ս է ստիպում, որ Ալիսիան՝ 6 տարի որևէ բառ չարտասանած կինը խոսի... Վերջին գլխում վերջապես բացվում է կծիկը, և նույնիսկ այդտեղ է մնում այն լարվածությունը, որը ծնվել էր առաջին իսկ էջերում:

Պետք է նաև հիշել, որ այս երեք գրքերը կես-կես հաջորդում են իրար, որը էլ ավելի է բարդացնում ամեն ինչ: Եթե դու կարողանաս բացահայտել մեղսագործին՝ լուծելով այս երեք բարդ խնդիրները, ապա կշնորհավորեմ, ու խորհուրդ կտամ, որ դառնաս հետախույզ: Գրքի յուրաքանչյուր էջում փնտրել եմ մի բանալի, որը կօգնի ինձ, բայց գիրքը այնքաան լավ է գրված, որ բանալիներ կգտնեն միայն Հոլմսն ու Պուարոն: Գրքից քաղած ամենակարևոր դասս այն էր, որ ինչքան էլ մռայլ ու ծանր պահեր լինեն, անպայման կգտնվի ինչ-որ բան, որը մեզ կերջանկացնի ու կտա հույս, որ նորից ազատ կլինենք: Միգուցե ձյան փաթիլը՞... Դե ինչ, սիրելի ընթերցո՛ղ, մաղթում եմ հաճելի ընթերցում, թող որ քաղես այն դասը, որ քեզ կտա այս գիրքը: Իսկ հիմա կարդա՛ մի քանի մեջբերում, որոնք քո մեջ ավելի մեծ հետաքրքրություն կառաջացնեն՝ այս գրքի հանդեպ:

«Մեծ պատասխանատվությունը մեծ ուժ է ծնում»:

«Որքան շատ ենք պատասխանատվություն ստանձնում, այնքան ավելանում է մեր ուժը: հետևաբար մեր խնդիրների համար պատասխանատվություն ստանձնելով՝ դրանց լուծման առաջին քայլն ենք անում»:

«Կան պրոբլեմներ, որոնք մենք չենք ստեղծել, բայց մենք ենք պատասխանատու դրանց համար: Օրինակ' մի օր արթնանում ես և դռանդ դիմաց տեսնում նորածին երեխայի: Դրանում դու մեղք չունես, սակայն արդեն պատասխանատու ես նրա համար: Պետք է արագ որոշես անելիքդ»:

«Մեղքը վերաբերում է անցյալին, պատասխանատվությունը' ներկային: Մեղքը ծնվում է նախկինում արած ընտրությունից, պատասխանատվությունը' հենց նոր կայացրած որոշումից»:

«Կարող ես մեկնումեկի վրա բարդել ստեղծված իրավիճակի մեղքը, բայց դա չի նշանակի, թե Հենց նա էլ պետք է կրի պատասխանատվությունը: Քեզնից բացի պատասխանատու չէ: Գուցե շատերն են մեղավոր քո ծանր կացության համար, բայց պատասխանատվությունը կրում ես դու»:

«Իրար հետ կապվող մարդիկ սովորաբար նմանատիպ արժեքների են դավանում: Եթե մտերիմդ եսամոլ է և ցավեցնում է քեզ, ուրեմն գուցե դու էլ ես այդպիսին ու նույն կերպ ես պահում քեզ՝ չնկատելով դա»:

Հ.Գ. Թարգմանությունը այնքա՜ն լավն է, որ մտածել եմ, թե գրքի հեղինակը հայ է: