Սուրեն Սարգսյան
Հայ–ամերիկյան հարաբերությունների վրա վճռորոշ ազդեցություն էր գործել երեք իրադարձություն. 1988–ի երկրաշարժը, Հայաստանի անկախության հռչակումը և Ղարաբաղյան պատերազմը։
Հեղինակի մասին
Սուրեն Սարգսյանը (ծնվ. 1981 թ.) իրավաբան, քաղաքագետ և ամերիկագետ է։ Սովորել է ԵՊՀ-ում, Հայաստանի Ամերիկյան համալսարանում։ ԱՄՆ-ի Թաֆթսի համալսարանի Ֆլետչերի իրավունքի և դիվանագիտության դպրոցից 2010-ին ստացել է միջազգային իրավունքի մագիստրոսի աստիճան։ Դոնալդ Ռամսֆելդի կրթական ծրագրի շահառու է։ Տարբեր տարիների աշխատել է Հայաստանի նախագահի աշխատակազմում, կառավարությունում, Ազգային ժողովում։ Ամերիկյան հետազոտություններով զբաղվող՝ Հայաստանի բացառիկ մասնագետներից է։ 2017-ից Ամերիկյան հետազոտությունների հայկական կենտրոնի նախագահն է։
Հայ–թուրքական կարգավորման գործընթացը կարևորագույն նշանակություն ուներ։ Այն դիտարկվում էր Ռուսաստանի դիրքերը տարածաշրջանում զգալիորեն զսպելու բացառիկ հնարավորություն։ 1990–ականների սկզբին Բուշի վարչակազմի ձևավորած այս խնդիրն այնքան հիմնարար էր, որ այսօր էլ մնացել է ամերիկյան տարածաշրջանային քաղաքական օրակարգում՝ որպես առաջնահերթություն։
Սուրեն Սարգսյան
Այս գիրքը գաղտնազերծված բացառիկ փաստաթղթերի հիման վրա պատմում է հայ-ամերիկյան առաջին շփումների մասին։ 1988-92 թվականները շատ կարևոր են հայ-ամերիկյան հարաբերությունների խորքային էությունը հասկանալու համար։ Հենց այդ տարիներին է ձևավորվել ամերիկյան քաղաքականությունը մեր տարածաշրջանի նկատմամբ, որը դրանից առաջ հասանելի չէր ամերիկացիների համար։ Գաղտնազերծված փաստաթղթերից պարզ է դառնում, թե ինչ հիմնարար շահեր ունի Միացյալ Նահանգները հայ-թուրքական հարաբերությունների ու ղարաբաղյան կարգավորման հարցերում։ Գրքում ներկայացվում են մինչև այսօր չհրապարակված փաստեր, մանրամասներ «Գոբլի պլանի», 907-րդ բանաձևի, Ջորջ Բուշի որդու հայաստանյան այցի, Լևոն Տեր–Պետրոսյանի վարած բանակցությունների մասին։ Այս ամենը շարադրված է աշխարհաքաղաքական պատմական ցնցումների համատեքստում։ Առաջին անգամ հրա...
ԱՄՆ-ն ազդեցության տարածման նպատակով փորձում էր Հայաստան և տարածաշրջան մուտք գործել իր ռազմավարական դաշնակցի՝ թուրքական դարպասներով, քանի որ ԱՄՆ-ի համար փակ էին ռուսական և իրանական դարպասները, բայց մինչ մուտք գործելն անհրաժեշտ էր նախ բացել այդ դարպասները։