Առևտրային պայքար Ղազախստանի ու Ղրղզստանի միջև. Ո՞ւր կտանի այն՝ ժամանակին բարեկամ, իսկ այսօր թշնամի պետություններին
Ղրղզստանի և Ղազախստանի միջև հարաբերությունները վատթարացան շատ ավելի վաղ, քան նախագահի ընտրաշավի սկսելը: Պարզապես այդ ժամանակահատվածն առիթ դարձավ՝ ամեն ինչ ջրի երես հանելու: Իսկ ամեն ինչ սկսվեց ԵԱՏՄ-ի կազմավորման ժամանակ, երբ Ղրղզստանին Տնտեսական Միության մեջ ընդգրկելու համար հարևան ու բարեկամ Ղազախստանը պարտավորվեց տրամադրել 100 միլիոն դոլարի օգնություն: Դա բավարար չէր, Ղազախստանը զրկվեց երկաթուղային գծից ստացվող 49 մլն դոլար եկամուտից: Հանուն ԵԱՏՄ-ի՝ նման չափի եկամուտ կորցնելն այդքան էլ Նորսուլթան Նազարբաևի սրտով չէր, սակայն բացահայտ դեմ գնալ ԵԱՏՄ որոշումներին ու խառնել Մոսկվայի խաղաքարտերը, Նազարբաևն, ըստ էության, չցանկացավ կամ, գուցե և, չհամարձակվեց:
Եվ ահա այս ֆոնին Ղրղզստանը պատրաստվում էր նոր նախագահի ընտրությանը: Նազարբաևն իր մոտ է կանչում Ղրղզստանի ընդդիմության թեկնածու Օմուրբեկ Բաբանովին: Իր պաշտոնավարման ժամկետը լրացրած Ալմազբեկ Աթամբաևն իմանում է, որ հակառակորդ, ընդդիմության թեկնածու Բաբանովը հանդիպել է Ղազախստանի նախագահի հետ, և դիվանագիտական սկանդալը պատրաստ է: Ղրղզստանը բողոքի նոտա է հղում Ղազախստանին:
Եթե Ղրղզստանում նախագահական ընտրություններ չլինեին, գուցե և Աթամբաևն այդքան էլ սրտին մոտ չընդուներ Նազարբաևի քայլը: Սակայն Նազարբաևից վիրավորված Ալմազբեկ Աթամբաևը հայտարարեց, որ Ղազախստանը փորձում է միջամտել Ղրղզստանի ներքին գործերին: Այս հայտարարությամբ Աթամբաևը կանգ չառավ. նա մտնելով հարևան երկրի իշխանավորների գրպանը՝ հաշվարկեց ու հայտարեց, թե նրանք թալանում են սեփական ժողովրդին՝ անձնական գրպանները լցնելու համար: Ավելին, Աթամբաևը Ղազախստանը բառացիորեն անվանեց Նուրսուլթանստան:
Ահա այս հայտարարությունն էր, որ Ղրղզստանին չներվեց: Հայտարարությունից ընդամենը 3 օր հետո Ղազախստանի իշխանություններն ուժեղացրին հսկողությունը երկու երկրների սահմանային անցակետերում: Արդյունքում Ղրղզստանի կողմից բեռնատարների ու մարդկանց մեծ կուտակումներ առաջացան: Ավելին, Ղազախստանը նաև հիշեց իր 100 միլիոն դոլարի օգնությունը: Երկու բարեկամ ու հարևան երկրների միջև եղբայրությանը վերջ դրվեց:
Բիշքեքն ու Աստանան ավելի են սրում իրենց առանց այդ էլ լարված հարաբերությունները: Հիմա էլ Ղրղզստանի խորհրդարանն է չեղարկել ԵԱՏՄ շրջանակում Ղազախստանի հետ հենց այն համաձայնագիրը, որով Ղազախստանը 100 միլիոն դոլարի օգնություն պետք է տրամադրեր Ղրղզստանին` ԵԱՏՄ-ին ինտեգրվելու համար:
Կարդացեք նաև․
- «Դրախտային կղզիների արխիվը». Nike-ի, Apple-ի և ռուսաստանյան բեռնափոխադրումների կենտրոնը
- Ի՞նչն է Ձեզ խանգարում հարստանալ և հասնել ցանկալի նպատակներին. Խուսափեք անհեռատես որոշումներից
- Եթե հանկարծ մահանամ, ընկերությունս 10 մլն դոլար փոխհատուցում կստանա. Փիթեր Քորբիթի արժեքը՝ մարքեթինգային ոլորտում
Ըստ վերլուծաբանների, Ղազախստանը կարող է առաջ անցնել ու ավելի «նեղը գցել» Ղրղստանին. արգելել հարևան երկրի գյուղմթերքի ներմուծումն իր երկիր, խստացնել քաղաքացիների մուտքն ու ելքը, և ամենակարևորը՝ Չինաստանից ներմուծվող ապրանքի վրա արգելք դնել: Չէ որ հայտնի է՝ Չինաստանից Ռուսատան ու ԵԱՏՄ երկրներ մաքսանենգ ճանապարհով ներմուծվող ապրանքների տարանցիկ երկիրը Ղրղզստանն է: Ու Ղրղզստանի պաշտոնյանների ուղիղ վերահսկողության տակ է այդ բիզնեսը: Իսկ Ղրղզստան մտնում է մեկ այլ տարանցիկ երկրով՝ Ղազախստանով:
Չինաստանից ներմուծվող ապրանքի խիստ վերահսկողությունն արդեն ուղակիորեն կհարվածի Ղրղստանի որոշ պաշտոնյաների գրպաններին, գուցե և հենց նույն Աթամբաևի, ով արդեն նախկին նախագահ է, բայց դեռ իշխանությունն իր ձեռքում է պահում՝ գործող նախագահ Ժեենբեկովի միջոցով: Ահա այս խաղաքարտն է, որ ունի Նազարբաևը: Կօգտագործի՞ այն, թե ոչ՝ պարզ կդառնա շատ շուտ: Բայց մի բան ակնհայտ է՝ ԵԱՏՄ-ն դեռ մինչև վերջ չկայացած՝ բախվում է առաջին, բայց բավական լուրջ խնդրի հետ՝ պետականա-անձնականացված շահ. չէ որ Արևելքում անձնական շահը պետականին վաղուց ներծծված է: