Երկու զուգահեռ իրականություն՝ ինչն էր միավորում ու բաժանում երկու հանճարեղ ընկերուհիներին
Սեդա Հարությունյան
Շատ տպավորված եմ. սպասելիքներիցս ավելին էր։ «Իմ հանճարեղ ընկերոհին» Ֆերանտեի «Նեապոլիտանական քառյակ» շարքի առաջին գիրքն է։ Այստեղ ծանոթանում ենք փոքրիկ Լիլայի և Էլենայի, նրանց ընկերների ու հարազատների հետ, ընկղմվում ենք Նեապոլի փոքրիկ թաղամասի կյանքի մեջ։ Տեսնում ենք ամեն ընտանիքի խնդիրները, ամեն հերոսի առօրյան։ Փոքրիկ աղջնակները հաճախում էին նույն դպրոցը, ապրում նույն բակում։ Լուռ ու հանգիստ Էլենան և անվախ Լիլան պետք է դառնային ընկերներ, որ լրացնեին մեկը մյուսին։ Նրանք երկուսն էլ վազում էին իրենց նպատակների հետևից։
Բոլորիս մեջ էլ կա մի փոքր Լիլա, ու մի փոքր Էլենա։ Թե որ հերոսը ավելի կգերիշխի մեր մեջ, կընտրենք ինքներս։ Կհաղթահարենք մեր վախերն ու ավելի համարձակ կգնանք դեպի խնդիրները, թե դրանք կընդունենք ավելի հանգիստ, ու կսպասենք դրանց լուծմանը։
Մի պահ նրանք ունեին նույն նպատակը, հետո նրանց նպատակները առանձնացան ու զուգահեռ ուղիղների պես իրար չհանդիպեցին։ Ինձ համար Լիլայի կերպարն ավելի սիրելի դարձավ, քանի որ նա կանգ չէր առնում ոչ մի փակ դռան առաջ։ Ինքնուրույն սովորել լատիներե՞ն, հոգ չէ։ Հունարե՞ն, տվեք գրքերն ու սպասեք արդյունքի։ Էլենան ավելի զուսպ էր, նրա կերպարը ինձ համար չուներ այն ներքին ուժը, որը ուներ Լիլան։ Առանց Լիլա միգուցե շատ տեղերում ձախողեր։ Ու հենց Լիլան էր նրան դժվար պահերին օգնում։
Էլենան ևս գրքի հրաշալի հերոս էր։ Նույն բնավորությունը նրանց թույլ չէր տա լինել ընկերուհիներ։ Ու հենց տարբեր լինելը նրանց միավորեց ու պահեց կողք կողքի։ Ինձ համար գիրքը նաև մեկ մարդու մասին էր։ Մեզնից յուրաքանչյուրի։ Բոլորիս մեջ էլ կա մի փոքր Լիլա, ու մի փոքր Էլենա։ Թե որ հերոսը ավելի կգերիշխի մեր մեջ, կընտրենք ինքներս։ Կհաղթահարենք մեր վախերն ու ավելի համարձակ կգնանք դեպի խնդիրները, թե դրանք կընդունենք ավելի հանգիստ, ու կսպասենք դրանց լուծմանը։
Գիրքը այնքան հրաշալի է թարգմանված, որ հայերեն կարդալիս իտալական շունչը զգում ես շուրջբոլորդ։ Չէի մտածում, որ այսքան կսիրեմ գրքի հերոսներին, որ այսքան դժվար կլիներ բաժանվել հերոսներից, բայց չենք մոռանում, որ սա դեռ շարքի առաջին գիրքն էր։ Չկարդալ այս գիրքը` նշանակում է բաց թողնել 1950-ականների Իտալիայում լինելու հնարավորությունն ու չճանաչել հանճարեղ ու ուժեղ Լիլային, խելացի ու զուսպ Էլենային ու նրանց թաղամասը:
Տարածել
Էլենա Ֆերանտե
3400 ֏
Էլենա Ֆերանտեն ժամանակակից իտալացի գրող է: Նրա ինքնությունը մինչև այժմ անհայտ է, թեև նա բավականաչափ հայտնի հեղինակ է։ Համաշխարհային ճանաչում ստացելէ «Նեապոլիտանական քառյակի» շնորհիվ։ Այդ 4 վեպերի մեջ առաջինը հենց այս գիրքն է։
Նեապոլի արվարձանային աղքատ, բայց աշխույժ թաղամասում 1950-ականներին սկսված պատմությունը շարունակվում է գրեթե 60տարի: Գլխավոր հերոսներն են տաքարյուն Լիլան և գրքի հեղինակ Էլենան։ Նրանք դառնում են կին, մայր, առաջնորդ և այդ ամբողջ ընթացքում պահպանում են իրենց բարդ, երբեմն նաև հակասական ընկերությունը:
Առաջին վեպը հյուսում է Լիլայի և Էլենայի պատմությունը՝ սկսած 10 տարեկանում նրանց բախտորոշ հանդիպումից մինչև դպրոց և պատանեկություն: «Իմ հանճարեղ ընկերուհին» վեպն ընկերության էությունը քննող հուզիչ խորհրդածում է, նաև պատմություն մի ամբողջ ազգի մասին: Այս երկու կանանց կյանքի պատմության միջոցով Ֆերանտեն պատմում է թաղամասի, քաղաքի և երկրի մասին, որոնք, ժամանակի ընթացքում վերափոխվելով, փոխում են նաև երկու գլխավոր հերոսուհիների փոխհարաբերությունները:
