#ՄիՍպանիրՎաղվաԳիրքը. գրքահենությունը թերզարգացած հասարակությունների հիվադանությունն է (տեսանյութ)
![newmag-y-n](https://newmag.am/public/assets/images/posts/5187/16bb52d273cd92e96819a68d330285f7.jpg)
Newmag ընկերության գլխավոր խմբագիր Գնել Նալբանդյանը կարծում է, որ գրքահենության դեմ պայքարը պետք է լինի բոլոր ուղղություններով: Նախ պետք է ուշքի բերել օրենսդրական բազան, հետո հասարակական պայքար մղել:
«Պետք է պատկերացնենք, որ եթե տարածում ենք գրքահենության մակարդակով արված էլեկտրոնային ֆայլեր, տպագրված գրքի համար չենք վճարում մի քանի հազար դրամ, վնասում ենք հրատարակիչներին», - ասում է Գնել Նալբանդյանը:
Հաստափոր գիրք հրատարակելու համար պահանջվում է 1-ից 1.5 տարի, դրա վրա աշխատում է 10-ից 15 հոգի: Հեղինակները կարող են գրքի վրա աշխատել մի քանի տարի և սպասել այդ գրքի հրատարակմանը, որպեսզի կարողանան շուկայից ստանալ վաճառքից գոյացած հասույթներն ու աշխատեն հաջորդ գրքերի վրա:
«Գրաշուկայում հարյուրավոր մասնագետների աշխատանքը ընկնում է ջուրը: Չեն վարձատրվում, որովհետև նրանցից գողանում են նրանց ստեղծած հավելյալ արժեքը: Ինտելեկտուալ արժեքի գողությունը նույնպես գողություն է», - ասում է Գնել Նալբանդյանը:
Գրքահենությունը ամենաշատը տարածված է ԱՊՀ երկրներում: Հեղինակային իրավունքների խնդիրը առաջանում է թերզարգացած կամ նոր զարգացող երկրներում, որովհետև այդ երկրներում չեն գիտակցում ինտելեկտուալ նյութի արժեքը: Գնել Նալբանդյանը գրքահենությունը անվանում է թերզարգացած հասարակություններին ուղեկցող հիվանդություն:
«Քաղաքակիրթ աշխարհում սովորաբար դրա հարկը գիտակցվում է, որովհետև քաղաքակիրթ աշխարհում բոլորն ունեն բիզնեսի մասին իրենց պատկերացումները: Մենք պետք է կարողանանք վճարել ուրիշի ստեղծածի համար, որպեսզի նա կարողանա ստեղծել նորը», - ասում է Գնել Նալբանդյանը:
Գրքահենության դեմ պայքարում կարող են օգնել ժամանակակից տեխնոլոգիաները: Յութուբը կամ Գուգլը մշակել են համակարգեր, որոնք արագ ճանաչում են մեդիապրոդուկտի կրնկօրինակված լինելը, սակայն գրքերը պաշտպանելու համար ավելի անվտանգ համակարգեր են պետք: Գնել Նալբանդյանը վստահ է, որ դրանք ժամանակի ընթացքում կստեղծվեն, սակայն մինչև այդ պետք է ուշքի բերել գրահրատարակչության մասին օրենքները:
«Դրսում հեղինակային իրավունքները բավականաչափ մշակված են, բարդ սիստեմ է գործում: Եթե հայաստանյան հրատարակչությունը խախտում է հեղինակային իրավունքը, արտասահմանյան կազմակերպությունները շատ արագ կարող են խզել կապերը», - ասում է Գնել Նալբանդյանը:
Հետևաբար գրքահենությունը հարվածում է ոչ միայն հրատարակչական բիզնեսին, այլև գլոբալ աշխարհում Հայաստանի վարկին: Երկիրը կարող է անվստահելի համբավ ձեռք բերել և արտասահմանյան հրատարակիչները կզգուշանան հայաստանյան հրատարակիչների հետ գործակցությունից:
Կարդա նաև
![Հեռուստաշնորհանդես / Քարեն Մակմանուս, «Մեզնից մեկը հաջորդն է»](https://newmag.am/public/front/assets/images/placeholder.jpg)
Հեռուստաշնորհանդես / Քարեն Մակմանուս, «Մեզնից մեկը հաջորդն է»
![Հարց, որ բոլորին է հուզում՝ Արդյոք Հիսուս Նազովրեցին իսկապես Հարություն էր առել (տեսանյութ)](https://newmag.am/public/front/assets/images/placeholder.jpg)
Հարց, որ բոլորին է հուզում՝ Արդյոք Հիսուս Նազովրեցին իսկապես Հարություն էր առել (տեսանյութ)
![newmag-ի որ գրքերն են հայտնվել 21-րդ դարի լավագույն 100 գրական գործերի ցանկում](https://newmag.am/public/front/assets/images/placeholder.jpg)
newmag-ի որ գրքերն են հայտնվել 21-րդ դարի լավագույն 100 գրական գործերի ցանկում
![2 նոր գիրք` «Երազ» մանկական մատենաշարից (տեսանյութ)](https://newmag.am/public/front/assets/images/placeholder.jpg)
2 նոր գիրք` «Երազ» մանկական մատենաշարից (տեսանյութ)
![Book donation / Vanadzor. 500 գիրք Վանաձորի գրադարաններին (լուսանկարներ)](https://newmag.am/public/front/assets/images/placeholder.jpg)