[Զինվորի օրագիր - 21] Ո՞ր դեպքում միայն կարելի է զինվորին ալկոհոլ տալ

Զինվորին արգելվում է ալկոհոլ օգտագործել: Զինուժն իր անձնակազմի յուրաքանչյուր ժամկետայինին, պայմանագրայինին հատկացնում է ընդամենը 50 գրամ, այն էլ տոնական օրերին, ամանորին, հայկական բանակի, զորամասի կազմավորման օրը, անկախության տոնին: Ընդ որում սա վերաբերում է միայն մշտական տեղակայման վայրում գտնվողներին, զորամասի բնակիչներին, դիրքերում ալկոհոլ չեն օգտագործում օրենքով: Ապօրինի դեպքեր լինում են: Ավելին, երբեմն չարաշահում են օղին, դրան էլ հաջորդում են ողբերգությունները:
Արցախյան ամենաթեժ կռիվների մասին բարձրաստիճան սպաները բոլորից լավ գիտեն, սեփական փորձով ու ականատեսի վկայությամբ, երբեմն նաև մոդեռատորի հայացքով: Նրանք էլ են ջոկատ կազմել, կռվել, հետո կյանքը կապել բանակի հետ: Պատմությունները մեկը մեկից հետաքրքիր են ու պատկերավոր, սահմռկեցուցիչ ու հերոսական, մինչդեռ կարևոր են նաև հաջորդ 23 տարիները: 94-ի զինադադարից հետո իրավիճակը փոխվեց լարվածությունն` այնքան էլ ոչ: Մինչև 2017 թվական Հայաստանի ու Արցախի սահմաններին զինադադարը պահպանվել է ընդամենը ժամերով ու օրերով, լավագույն դեպքում շաբաթներով: Ամսվա ընթացքում հարյուրավոր խախտումներ են գրանցվել:
Երկուսը կապիտան են, մեկը մայոր, մյուսն էլ ավագ լեյտենանտ: Մեկը մյուսի հրամանատարն է՝ ըստ կարգի, օրենքի, մինչդեռ լարված օրերին՝ ընկերներ էին զինվորական սուբորդինացիայով: Հրաշալի քառյակը հրաշալի տիրապետում էր տեղանքին, տեղացի էին: Մի փոքր այն կողմ հակառակորդը հանկարծակի հարձակվել էր, դիրքը վերցրել, իրենց բարբառով ասած՝ լավ պատրաստված եկել, նստել էին, տնավորվել, հպարտ կանգնել: Հենակետի ազատագրումը պատահական զինվորներին վստահել չէր կարելի, կձախողվեր՝ օպերացիան էլ, նրանց կյանքն էլ, շարունակությունն էլ, դրանից ոգևորված ադրբեջանցիները կարող են ավելի մեծ վնասներ հասցնել:
Սպաներից ավագը ռացիան վերցնում է, կապվում մոտակա դիրքերի տղաների հետ, հարցուփորձ անում, ճշտումները կատարում, հրահանգավորում բոլորին: Ամեն ինչ գրեթե պատրաստ էր դիրքի վերադարձը կազմակերպվելու համար: Բացակայում էր միայն էներգիան: Քառյակը սոված էր, սնունդը սպառվել էր, թիկունքից էլ օգնություն չէին կարող հասցնել՝ կրակի տակ էին: Հակառակորդն այնպիսի հենակետ էր գրավել, որ կարողանա դիմացի բնագիծն ամբողջությամբ ափի մեջ առնի, ելումուտը կասեցնի, առանց հարձակումների ոչնչացնի հայերին: Անհնար է:
Տղերքը սոված են, ուժասպառ, գիշերը չեն քնել, չեն հանգստացել, ծխել են անխնա, բայց սպասելու ժամանակ այլևս չունեն: Բոլորին փրկում է կապիտանի հիշողությունը: Վազում է խոհանոց, պայուսակից գտնում մի քանի օր առաջ մոռացած մի կտոր չոր հաց և և մի շիշ օղի, տնական, թորած, իսկական յաթրջի (գյուղերում այսպես են ասում ամենաթունդ ալկոհոլին) օղի: Երկուսը հրաժարվում են, կապիտանն ու մայորը հացը ծամում են այնպես, կարծես մի բուռ քար են մանրացնում՝ բարձր ու կոշտ ձայնով, վիզը ծռելով ու մի կերպ ծամելով: Մայորը մի բաժակ լցնում է, խմում, կանգ առնում, այսպես տեղ չեն հասնի: Առնում է ու շիշը դնում է բերանն ու կես անում: Զինակիցը բավարարվում է մի քանի կումով: Երկուսն էլ չեն հարբում, 30-անց են:
_ Սովը կոտրեց, շունչներս եկավ տեղը, դուխն էլ մեզնից անցավ, նոր կարողացանք ռիսկով գործի անցնել:
Մեկ ժամը բավարար էր աննկատ առաջանալու, հակառակորդին մոտենալու, խնդիրը կատարելու համար: Սցենարը կազմել էին բանավոր, ոտքի վրա: Երկուսը դիրքավորվեցին մի քանի մետր հեռու, փախուստի դիմողներին ոչնչացնելու համար: Մյուս կեսը մոտեցավ դիրքին, նույն պահին և հակառակ կողմերից ներխուժեցին ու միանգամից կրակ բացեցին: Ընդ որում մայորն արդեն զննել էր տեղանքը: Հարձակման պահին հայտնվեց այն կետում, որ որևէ մեկը չկարողանա հարմար դիրք ընդունել, մարտ վարել, առավել ևս մոտենալ զինանոցին, լիցքավորել պահեստատուփը:  

ԶԻՆՎՈՐԻ ՕՐԱԳՐՈՒՄ` ՆԱԽՈՐԴԻՎ

¶Հղիներին և սրտից թույլ մարդկանց խնդրում եմ. Շարունակությունը չկարդալ: