Սխոդկա Skype-ով. Որտե՞ղ և ինչպե՞ս են «թագադրվում» ժամանակակից «օրենքով գողերը»
October 31, 2017
Թվում էր, թե «օրենքով գողերի» թեման մնացել է 90-ականներում, բայց այն գնալով մեծ հնչեղություն է ստանում: Պարզվում է, որ նրանք ոչ մի տեղ չեն անհետացել, և մինչև այսօր էլ մեծ ազդեցություն ունեն հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտների վրա, ուղղակի այժմ այդ ամենը բոլորովին այլ ձև է դիտվում: Ներկայումս բոլոր «օրենքով գողերը» փորձում են իրենց ազդեցեւթյան տակ վերցնել միգրանտներին: Քրեական թեմաներ լուսաբանող Սերգեյ Քանանը URA.RU-ին պատնել է, թե ինչո՞ւ են նրանք շարունակում ազդել քաղաքականության և ամբողջ տարածաշրջանների տնտեսությունների վրա:
Հայտնի է, որ մինչև այսօր էլ ամբողջ հետխորհրդային տարածքում գոյություն ունեն «օրենքով գողեր»: Նրանք ինչ-որ կերպ կապ ունե՞ն իրար հետ:
- Յուրաքանչյուր գողական կլան ունի իր ազդեցության գոտիները, որոնք կարող են ընդգրկել տարբեր երկրներ: Նրանց փոխհարաբերությունները բարդ են: Օրինակ, վերջերս վրացական կլանների միջև տեղի ունեցած պատերազմը խանգարում էր Ռուսաստանի հանցավոր բիզնեսին: Ռուսաստանում շատ գողեր նույնիսկ դժգոհում էին, ասելով, որ վրացիներն իրար են սպանում, բայց իրենք են տառապում: Հիմա «օրենքով գողերի» ուշադրության կենտրոնում հայտնվել են միգրանտները: Նրանք փորձում են Մոսկվայում վերահսկող գող կարգել նրանց վրա: Վրացական կլանները պատրաստվում են իրենց գողին նշանակել, որպեսզի վերջինս «օբշակի» համար գումար հավաքի: Ուզբեկներն ունեն սեփական առաջնորդին, իսկ տաջիկներն ու կիրգիզները՝ ոչ, ինչն անհանգստացրել է «օրենքով գողերին». «Ինչպե՞ս են միլիոնավոր մարդիկ ազատորեն քայլում և ոչ ոք չի վերահսկում նրանց»:
«Օրենքով գող» հասկացությունը բացառապես հայրենակա՞ն ծագում ունի, թե Արևմուտքում էլ կա նման բան:
- Իհարկե, կա: Նույն իտալական մաֆիան: Նրանց մոտ էլ է ամեն ինչ նույնը, ամեն ինչ փողի, կոռուպցիայի, ապօրինի բիզնեսի և պաշտոնյաների կաշառակերության շուրջ է: Ճապոնիայում յակուջան է, որը պատրաստվում են օրինականացնել:
Ռուսաստանում «օրենքով գողերին» սատարում են նրանք, որոնք առաջին հայացքից ոչ մի կապ չեն կարող ունենալ հանցավոր աշխարհի հետ: Սրանց հուղարկավորություններին տարբեր մարդիկ են գալիս՝ դերասաններ, քաղաքական գործիչներ, լրագրողներ, բանկիրներ: Ինչո՞վ է դա բացատրվում:
-Ճոխ թաղումը կարևոր արարողություն է «օրենքով գողերի» համար: Դրանց միջոցով երիտասարդները ցույց են տալիս, որ նման կերպ մարդիկ երբեք չեն մոռանա մահացողին, այսինքն «ախպերությանը» վայել թաղում են կազմակերպում: Ինչ վերաբերում է քաղաքական գործիչներին, դերասաններին, երաժիշտներին և մնացածներին, ապա նրանք հաճախ հենց գողերից են աշխատավարձ ստանում: Վրա են: Հուղարկավորության գնալով և վերջին հրաժեշտ տալով նրանք իրենց պարտքն են հատուցում: Գաղտնիք չէ, որ գեներալներից շատերը իրենց պաշտոնները ձեռք են բերում և հարստանում գողական «օբշակի» փողերով:
Գողական օրենքներով «օրենքով գողերը» կարո՞ղ են գործակցել իշխանությունների հետ: Չէ՞ որ, ըստ գողական հասկացությունների, գողը չպետք է ունենա ընտանիք, գործակցի իշխանությունների հետ և զբաղվի սոցիալապես օգտակար աշխատանքով:
-Դա անցյալում է: Այժմ այդ հասկացությունները չեն պահպանվում: Նույնիսկ երկու «օրենքով գողեր» իրենց համար ՆԳՆ-ի տեղեկատուների կոչում են գնել: Երբ նրանց ձերբակելել են, պարզվել է, որ նրանք ՆԳՆ-ի կամավոր տեղեկատվության մեջ են, դրանից հետո նրանց անմիջապես ազատ են արձակել: Նախկինում էր, որ գողը պետք է անպայման բանտ նստեր և ապրեր բացառապես գողական հասկացություններով: Ժամանակակից «օրենքով գողերը» Ամերիկայում, Եվրոպայում, Կիպրոսում անշարժ գույք ունեն, ամուսնացած են: Նույն Վլադիմիր Թյուրինը՝ Տուրիկն, ամուսնացած է երգչուհի, Պետդումայի պատգամավոր Մարիա Մաքսակովայի հետ: Նա չի թաքցնում, որ նա վճարել է կնոջ նախընտրական արշավի համար: Նա ունի անշարժ գույք եւ բիզնես: Նա «տուսովկայի» անդամ է, որտեղ հավաքվում են մեծ պաշտոնյաներ և գեներալներ: Մակսակովան նախագահի օգնական Վլադիսլավ Սուրկովի կողմից ընթրիքի է հավիրվել, որտեղ բոլորը գիտեին, որ նրա ամուսինը «օրենքով գող» Տուրիկն է, որը հայտնի քրեական հեղինակություն է:
Գողական աշխարհի մասին գրել ենք նաև.
- Մամա ռոզաներից մինչև մարդասպաններ․ ինչպիսի՞ն են «օրենքները» կանանց գաղութում
- Դիակները դեռևս չեն հայտնաբերվել. Ի՞նչ է նրանց հետ արել Կանևսկոյի բանդան
- «Օբշակի կռիվ». օրենքով գողերից ու՞մ է հասնելու Դեդ Հասանի ժառանգությունը
Որքա՞ն ուժեղ կարող են «օրենքով գողերը» ազդել իշխանության վրա:
- Շատ աղքատ շրջաններում, որտեղ գողանալու ոչինչ չկա, պաշտոնյաները ուղղակիորեն աշխատում են որպես «օրենքով գողեր»: Գողերը այնտեղ շատ հիմնարար հարցեր են լուծում. Պատգամավորներ են նշանակում՝ առանց նրանց համաձայնության: Շատերն ասում են, որ այսօր «օրենքով գողեր» չկան, բայց նրանց կարելի է հատ հատ թվարկել: Նույն Շաքրո Մոլոդոյն իր հարցերը լուծում է դաշնային իշխանությունների միջոցով: Սանկտ Պետերբուրգի և Մոսկվայի պաշտոնյաների ներկա սերնդից բոլորը ժամանակին գործակցել են «օրենքով գողերի» հետ:
«Օրենքով գողերի» մեջ կա՞ հիերարխիա, թե նրանք հավասար են իրար մեջ:
- Ըստ հասկացությունների, «օրենքով գողերը» հավասար են: Պարզապես ոմանք ավելի հարուստ և ազդեցիկ են, մյուսներն`ավելի քիչ: Օրինակ ինչ-որ երիտասարդ «օրենքով գող» և Շաքրո Մոլոդոյը հավասար են: Բայց Շաքրոն էլ գլխավոր գող չէ: Նրան հավասար ևս հինգ ազդեցիկ քրեական գեներալներ կան:
Իսկ ինչպե՞ս են ներկայումս թագադրում գողերին, ինչպե՞ս են գողերն իրենց շարքերը վերցնում նորեկներին:
- Քրեական հեղինակությունը պետք է հայտարարի, որ ուզում է դառնալ «օրենքով գող»: Մյուս «օրենքով գողերը» պետք է նրան հանձնարարականներ տան: Երբեմն մեկ հանձնարարականը բավարար է, եթե գողը, որը տալիս է այն, շատ հայտնի է, բայց սովորաբար պահանջվում է երկու կամ երեք մարդու համաձայնություն: Դա տեղի է ունենում «սխոդկայի» ժամանակ, որը կարող է տեղի ունենալ ցանկացած վայրում՝ բանտում, ռեստորանում: Վերջերս նույնիսկ Skype-ով են «սխոդկա» անում: Գողերը զանգահարում են, քննարկում և հայտարարում թագադրության մասին:
Կա՞ որևէ արարողակարգ: Օրինակ դաջվածք անելը և այլն:
- Աստղերի և գմբեթների տեսքով դաջվածքներ նախկինում էին անում, հիմա չկա նման բան:
Ուրիշ ի՞նչպես կարելի է «օրենքով գողի» տիտղոս ստանալ:
- Վերջերս այդ տիտղոսը սկսել են գնել՝ «օբշակին» որոշակի գումար տալով: Այդ կերպ տիտղոսը ձեռք բերողներին «ապելսինչիկ» են ասում: Նրանք նույնիսկ երբեք բանտ չեն նստում: Գողերը բանակցում և նշանակում են այն գումարը, որը մարդը պարտավոր է վճարել՝ «օրենքով գող» դառնալու համար:
«Օրենքով գողերի» թեման միշտ էլ հետաքրքրել է մարդկանց: Նրանք մեծ հետաքրքրությամբ նրանց մասին գրքեր են կարդում և ֆիլմեր դիտում: Ի՞նչ եք կարծում, ինչո՞ւ:
Գողերի աշխարհը իշխանության զուգահեռ կառուցվածքն է՝ իր հիերարխիայի հետ: Ժողովուրդն, ի վերջո, առանց հովվի, չի կարող նույնիսկ հանցագործություններ կատարել: Գողական գաղափարախոսությունը շատ փակ է, և միշտ հետաքրքիր է այն ներսից ուսումնասիրել:
Այնուամենայնիվ պետք է հիշել, որ «օրենքով գողերին» պետք չէ հերոսացնել: Նրանց աշխարհում ամեն ինչ փողի շուրջ է պտտվում, շատերի ձեռքերն արյունոտ են, իսկ ոմանք էլ ոչ հայրենիք ունեն, ոչ՝ դրոշ, նրանց համար առաջնայինը փողն է: