Շվեյցարիայի հայտնի հայ գորգավաճառն ու աշխարհում ստեղծված առաջին գորգը

Գերմանացի հռչակավոր պատմաբան և արվեստի գործիչ Վոլկմար Գանցհորնը 30 տարի ուսումնասիրել է գորգագործության ակունքները և եզրահանգել, որ գորգի հայրենիքը Հայկական բարձրավանդակն է: Նրա «Արևելյան քրիստոնյա գորգը» աշխատությունը (աշխարհում միակը) մանրամասնում է գորգագործության պատմությունը մ.թ.ա. 7-րդ դարից մինչև մեր օրերը: Պատկերված են աշխարհի տարբեր ծայրերում ապաստան գտած ավելի քան 1000 ամենաարժեքավոր գորգերը, այդ թվում բազմաթիվ հայկական գորգեր: Սակայն Գանցհորնը միակը չէ, որ գորգը համարում է հայկական ձեռքբերում. հին աշխարհի բազմաթիվ հույն, արաբ և հայ պատմաբանների վկայությամբ` գորգը քոչվոր կյանք չի ունեցել, այն Հին Արևելքի քաղաքակրթության ձեռքբերումն է, որի ծննդավայրը շատ հստակ է. Հին Արևելքի ու Արևմուտքի, հյուսիսի ու հարավի առևտրական ճանապարհների խաչմերուկը` պատմական Հայաստանը:
Եթե 8-րդ դարում «Արմենիա» ասելով հասկանում էին հայկական գորգերը, ապա 11-րդ դարից սկսած արաբական «խալի» բառը փոխարինում է նրան, իսկ արդեն 13-րդ դարից կիրառության մեջ է մտնում «գորգ» եզրաբառը: Գորգն անցյալում ունեցել է իշխանության խորհրդանիշ, հայկական գավառների կենտրոններում գորգը ցույց է տվել տիրակալի ներկայությունը: Այն ունեցել է նաև դեսպանատան իմաստ, օրինակ, փախստականը, որը հասնում էր գորգին, հայտնվում էր գորգի տիրոջ պաշտպանության տակ:
Մեր օրերում էլ կարմիր գորգ է փռվում է պաշտոնական կամ մրցանակաբաշխային հատուկ արարողությունների ժամանակ: Պետական մակարդակի ընդունելությունների ընթացքում պաշտոնական հյուրը գորգով է անցնում, հնչում է ազգային հիմնը, և այս ամենը հյուրի ու նրա իշխանության հանդեպ հարգանքի դրսևորում են: Իսկ հայկական գյուղերում էլ մինչև այժմ պահպանվել է հարսանիքի ժամանակ նորապսակների թիկունքի պատից տպավորիչ կարմիր գորգ կախելը, ինչը խորհրդանշում է, որ գերդաստանն իր հովանին տարածում է նաև այս նոր կազմավորվող ընտանիքի վրա: