[Սեղանի հակառակ կողմում] Ջեկ Լոնդոն. Ոգելից արձակ

Նորից ուրբաթ է: Այն օրերից, երբ թվում է, թե մեկի փոխարեն մի քանի օր ես ապրել։ Երբ սեփական մարմինդ թվում է ծանր բեռ, որի տակ իրական էությունդ ճնշված է ու չի կարող ճեղքել այդ ծանր պատյանը։ Երբ բարի հետևում անցկացրած յուրաքանչյուր ժամ թվում է մի անվերջություն, յուրաքանչյուր պատվեր՝ անտանելի ծեծված ու անհետաքրքիր, իսկ օրը կարծես երբեք չի ավարտվելու։ Մյուս կողմից՝ երբ այն ավարտվի, ի՞նչ տեղի կունենա։ Կսկսես հուսահատ փնտրել մարդկանց, շփում, որպեսզի կիսվես ծանր օրով ու մոռանաս այն: Մինչդեռ իրականում այդ օրերին ավելի ապահով է մնալ միայնության մեջ, չփնտրել շրջապատ, քանի որ դա նույնպես լինելու է մեծ հիասթափություն։ Այդ օրերին պետք է պարզապես գնալ տուն, մնալ սեփական մտքերի հետ ու վերջապես հանգիստ մի բաժակ որևէ բան խմել՝ սպասելով նոր օրվան, որը կբերի թեթևություն, նորից գործելու ցանկություն։
Գուցե նման մի բան էր զգում Ջեկ Լոնդոնն ամեն անգամ, երբ իր ծանոթ բարմեններին խնդրում էր լիտրերով «Մարտինի» կոկտեյլ առաքել իր տուն։
Ի տարբերություն շատ հարբեցողների՝ Լոնդոնը միշտ քաջ գիտակցում էր, որ իր կյանքը, ստեղծագործությունն ու էությունը սերտորեն կապված են խմիչքի հետ։ «Ես հասել էի մի կետի, որտեղ իմ մարմինը երբեք ազատ չէր ալկոհոլից։ Ես ինքս ինձ թույլ չէի տալիս հեռու մնալ խմիչքից։ Չկար րոպե օրվա ընթացքում, երբ ես արթուն էի ու չէի ձգտում խմել»,- գրում էր նա։
Ջեկ Լոնդոնն իր հարբեցողությունն արդարացնելու բազում հիմնավորումներ ուներ։ Մինչև 21 տարեկանը նա չգիտեր` ով է իր կենսաբանական հայրը։ Իր ծննդյան պատմությունը նա պարզեց Բերքլիի համալսարանում (Կալիֆոռնիա) սովորելու տարիներին, երբ, ուսումնասիրելով հին թերթերը, իմացավ, որ իր մայրը հղիության ընթացքում փորձել է վերջ տալ իր կյանքին, քանի որ նրա ամուսինը հրաժարվել է ընդունել երեխայի հայրությունը։ Ինքնասպանության փորձն անհաջող է անցել: Ֆլորային շուտով կնության է առել հայրենական պատերազմի հաշմանդամ Ջոն Լոնդոնը՝ իր ազգանունը տալով ապօրինի երեխային, որը տարիներ անց այն դարձրեց հայտնի։
Ջեկը կախվածություն ուներ ու չէր թաքցնում դա այն պահից ի վեր, երբ առաջին անգամ ինքն իրեն հարցրեց. «Հնարավո՞ր է, որ ես անգիտակցաբար, տարիների փորձի բերմամբ ի վերջո դարձել եմ հարբեցող»։ Իսկ փորձը միակ բանն էր, որ նա ուներ նույնիսկ առավել, քան անհրաժեշտ է երիտասարդին։
Առաջին անգամ նա գինովցել էր 5 տարեկանում՝ դաշտում աշխատող խորթ հոր համար գարեջուր տանելիս։ Երկրորդ անգամ՝ իտալացիների խրախճանքին, երբ, վախենալով, թե մերժման դեպքում այդ սևաչյա բիրտ տղամարդիկ նրան կդաշունահարեն, առանց գիտակցելու կուլ էր տվել ինքն էլ չգիտեր, թե քանի բաժակ գինի, որը վառել էր նրա կոկորդն ու տապալել գետնին ։ Երրորդը՝ գուցե ոստրեների մաքսանենգության տարիներին։ Հետո արդեն դժվար էր հաշվել. ամեն անգամ նա ինքն իրեն խոստանում էր, որ այլևս երբեք չի մոտենա այդ «գարշելի փրփրաջրին», և ամեն անգամ նորից կանգնում էր ընտրության առջև։ Նրա ընկերները հիմնականում նավաստիներ էին, որոնք խմիչքի վրա ծախսում էին աշխատած յուրաքանչյուր սենթ։ Լոնդոնին նրանք հեշտությամբ ընդունում էին որպես ընկերոջ, քանի որ տղայի օրգանիզմն իր երիտասարդ տարիքի համեմատ անհավանական դիմացկուն էր ալկոհոլի հանդեպ։ Փորձառու նավաստիները երիտասարդ Լոնդոնին, որն այդ ժամանակ 14 տարեկան էր, մեծ քանակությամբ գարեջուր էին հյուրասիրում, պատմում էին իրենց ծովային արկածները, շփվում էին հավասարի պես։ Նա ավելի ուշ հասկացավ համատեղ գինարբուքների ոսկե կանոնը. երբ քեզ հյուրասիրում են, դու պետք է անպայման պատասխան հյուրասիրություն անես։
Միակ խնդիրն այն էր, որ Ջեկը շատ լավ էր գիտակցում վաստակած գումարի արժեքը և տառապում էր խմիչքի պես զզվելի մի բանի վրա փող ծախսելու անհրաժեշտության և ընկերությունը պահպանելու ցանկության հակասությունից։ Ի վերջո, Ջեկը խմում էր շրջապատում մնալու համար։
Տարիներ անց նա սկսեց ավելի քան պարզ գիտակցել իր վիճակի անելանելիությունը: Մի օր նրան հարցրին, թե պաշտպանո՞ւմ է սուֆրաժիստուհիների շարժումն ու կանանց ձայնի իրավունքը: Ջեկ Լոնդոնը, որն իր ամբողջ կյանքն ապրել էր հակաֆեմինիստական սկզբունքներով, առանց րոպե իսկ մտածելու, պատասխանեց՝ այո՛։ Այդ անսպասելի դիրքորոշումը նա բացատրում էր նրանով, որ կանայք, ձայնի իրավունք ստանալով, ամենայն հավանականությամբ կարգելեն խմիչքը, և սերունդները ստիպված չեն լինի հաղթահարել սրտխառնոցն ու վարժվել գարեջրի ու էժան գինու զզվելի համին։
Լոնդոնը տարբերակում էր երկու տեսակի հարբեցողների. առաջին տեսակը նրանք են, ովքեր այնքան հիմար են, որ հարբելիս կարող են միայն ճոճվել և խայտառակվել՝ թավալվելով ջրափոսերում։ Մյուս տեսակը շատ ավելի բարդ է, իմաստուն ու հասկանում է կյանքի վայրիվերումները։ Նույնիսկ ամենահարբած վիճակում սրանք չեն կորցնում իրենց դեմքը, դատապարտված են մշտապես խորհել գոյության և դրա իմաստի մասին: Նրանց ոգին անկաշկանդ է: Եվ միակ ազատությունը, որից նրանք զուրկ են, գոյության անտանելի ցավից ազատող մահվան օրն իմանալու իրավունքն է։

***

Ֆրենսիս Սքոթ Ֆիցջերալդ. Սեղանի հակառակ կողմում

Գիտակը

Հեղինակ` Սոնա Գասպարյան