Սրբազանի կոչը մասնակցությո՞ւն էր քաղաքականությանը

Բանն այն է, որ Վանաձորում տեղի ունեցած ընտրությունից հետո ավագանու ընդդիմադիր հատվածը ամիսներ շարունակ բոյկոտում է ավագանու նիստերը: Ընդդիմադիրները մտադիր են այնքան ժամանակ չմասնակցել ավագանու նիստերին, մինչեւ գործող քաղաքապետը հրաժարական տա, կամ ավագանին լուծարվի, կամ նոր ընտրություններ նշանակվեն:
Ավագանու նիստերին «Լուսավոր Հայաստանի» եւ մյուսների չմասնակցելը քաղաքական գործընթաց է՝ իր քաղաքական հետեւանքներով: Հետեւաբար սրբազանի քրիստոնեական անմեղ կոչն ու հորդորը  («միավորվել եւ մասնակցել ավագանու նիստերին») ստացվում է միջամտություն քաղաքական գործընթացին: Սրբազանը միայն մեկ կողմին` ընդդիմությանը, կոչ է անում վայր դնել քաղաքական գործիքն ու ընդունել սեփական պարտությունը: Որքան էլ քրիստոնեահունչ լինի միաբանության հորդորը, այն միակողմանի է, քանի որ չի հնչել քաղաքապետի՛ն ուղղված քարոզ՝ ինքնակամ հրաժարվել մունիցիպալ գահից և իր քաղաքական հակառակորդների հետ եղբայրաբար լծվել նոր ընտրությունների քարոզարշավի:
Ստացվում է, որ Առաքելական եկեղեցու սպասավորը՝ օգտնվելով կրոնական շուկայում իր մոնոպոլ դիրքից, խաղարկելով դյուրահավատ լոռեցիների՝ աստվածապաշտ լինելո ւհանգամանքը, չարաշահելով պաշտոնը (նա դա արել է եկեղեցում՝ պատարագից հետո) քարոզել է լոկալ իշխանության օգտին: Եվ դա արել է՝ հայրաբար նայելով Մարուքյանի ըմբոստ աչքերի մեջ:

Բայց` սրբազանի կոչը միջամտությո՞ւն էր քաղաքականությանը

Հայ Առաքելական եկեղեցին վերջին 17 դարում վարում է ի՛ր քաղաքականությունը, եւ հոգեւորականներն այդ կառույցի քաղաքականությունն ու գաղափարախոսությունը հավատավոր հոտին հասցնողներն են: Հոգեւոր իշխանության գլխավոր քարոզը սերն է ո ւհանդուրժողականությունը, միաբանությունն ու հաշտությունը: Սրբազանին, արդարեւ, առաջնորդել է ավագանու ներքին պառակտման վախն ու ընդդիմադիրների հանցավոր անգործության ամոթը: Մի՞թե վատ է:
Սրբազանը կատարել է հոգեւոր հովվի իր պարտքը. նա մոլորված ոչխարներին ցույց է տվել դեպի հայրենի փարախ տանող ճանապարհը, հորդորել է ժամանակ չվատնել եւ գործադրել ստանձնած առաքելությունը: Նա փաստորեն ասել է՝ ձեր համերկրացիները ձեզ ընտրել են, որ իրե՛նց հոգսերը հոգաք, ոչ թե ձեր, որ հանրօգուտ աշխատանքի՜ լծվեք, այլ ոչ՝ ծուլանաք դիմադրաբար: Մի՞թե կառուցողական չէ:
Բացի այդ, սրբազանը դա ասել է այս աշխարհիկ իշխանության եւ տարաշխարհիկ ընդդիմության ներկայացուցիչների առջև, եկեղեցու ներսում, սրբազան ծեսի ամենահետաքրքիր հատվածում: Չէ՞ որ եկեղեցի մտած ամեն ոք դադարում է լինել պաշտոնյա կամ առաջնորդ եւ դառնում է մեղավոր թշվառական՝  երկնային Թագավորի պատկերի առջև:
Եթե մտել ես եկեղեցի, ուրեմն արդեն իսկ ընդունել ես կղերականի գերակայությունը քո հանդեպ: Ուրեմն պիտի խոնարհ լինես, կանգնես գլխահակ ու անհավակն, լինես իմաստուն հոր խրատները անհակաճառ լսողորդի: Քանիդեռեկեղեցուցդուրսես՝բոյկոտդքաղաքականություն է, բայց եկեղեցու ներսում բոյկոտդ բունտ է: Եթե գնացել ես պատարագին մասնակցելու, ուրեմ նայդ կրոնական համայնքի անդամ ես, ուրեմն պետք է պատրատ լինես լսել քո հոգեւոր հովվին, քո հոգեւոր հորը եւ անսալ խորանից հնչած կոչին:
Սրբազանը Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի է եւ իրավունք ունի իր կարծիքը հայտնել ցանկացած հարցի վերաբերյալ: Ու ի՞նչ է նշանակում, թե սրբազանը օբյեկտիվ չէ, միակողմանի է: Ի՞նչ է՝եկեղեցին օբյեկտի՞վ կառույց է, որ սրբազանն էլ օբյեկտիվ լինի: Եկեղեցին ի սկզբանե սուբյեկտիվ է` եկեղեցում դեմոկրատիա չկա: Եկեղեցում ոչ-ոք չի ասում՝ «Պարոնա՜յք, մենք լսեցինք աստծո խոսքը, իսկ հիմա լսենք սատանայի կարծիքը»: Ասում են՝ Նա բարի է, իսկ այս տականքը՝ չար: Ու վե՛րջ: Հետեւաբար միամտություն է Աստծո ծառայից ՄԻԵԴ-ի  որոշում ակնկալելը:

Հիմա` սրբազանի կոչը նշանկո՞ւմ էր ներքաշվել քաղաքականությանը

Բանն այն է, որ քաղաքականությունը հնարավոր է միայն քաղաքներում: Գյուղում քաղաքականություն չի լինում: Գյուղում պետք է լինեն ավանդապաշտ գյուղացիներ, որոնց գործը ոչ թե հրապարակներում ճառելը կամ գաղափարներ վաճառելն է կամգործադուլ անելը, այլ աշխատելը՝ հողը մշակելը: Քաղաքներում էլ պետք է լինեն քաղաքային բնակիչներ՝ քաղաքացիներ: Պարզապես քաղաքային բնակչության ձևավորման համար հարյուրամյակներ են պետք: Մինչդեռ ՀՀ  քաղաքներում, որոնք 100 տարեկան էլ չկան, գյուղական բնակչությունն ավելի շատ է, քան գյուղերում: Նույնիսկ Երևանը դեռ քաղաք չի դարձել, ուր մնաց՝ Գյումրին կամ Վանաձորը: Գյուղական պահպանողական համայնքը վերջին 1700 տարում եղել է եկեղեցո ւարբանյակը: Հենց եկեղեցին է դարեր շարունակ ձեւակերպել եւ գործադրել համայնքային արդարադատությունը: Գյուղում, նույնիսկ մեծ գյուղում, նույնիսկ շատ մեծ գյուղում եկեղեցին ե՛ւ օրենսդիր իշխանություն է, ե՛ւ գործադիր, ե՛ւ դատական: Այս դեպքում սրբազանի կոչը ընդամենը միջնադարյան ավանդույթը վերականգնել ու հայտ է:
Բայց եթե այդ հայտին հակադրվում են իրենց քաղաքացի համարող անձինք, ուրեմն Վանաձորում ձեւավորվում է քաղաքային բնակչություն՝ տեղական բուրժուազիա, բյուրգերներ, որոնք փոփոխությունների են կարոտ: Ի տարբերություն ավանդապահ գյուղի պահպանողական գյուղացիների, որոնք 20-30 տարի նույն գյուղապետին են ընտրում եւ շատ գոհ են, քաղաքում փոփոխությունների կուլտ է, ավանդույթները կոտրելու ձգտում, ռեֆորմացվելու մղում, արմատակալած իշխանությանն ընդդիմանալու մարմաջ:
Այնպես որ՝ սրբազանի կոչը եւ դրա դեմ ըմբոստացումը խորհրդանշում են համայնքի կառավարման մոդելի մասին միջնադարյան պատկերացումների եւ ժամանակակից ընկալումների բախումը, որի հանգուցալուծումից է կախված՝ Վանաձորը երբևէ քաղաք կդառա՞, թե՞ կմնա նահապետական վարք ու բարքով, կրիմինալ եւ աստվածավախ գյուղաքաղաք: