Ինչո՞վ է կարևոր Թաներ Աքչամի «Սպանության հրամաններ» գիրքը

Թուրքերը պահանջում են ներկայացնել սպանության հրամաններն ապացուցող փաստաթղթեր։ Մինչդեռ ներքին գործերի նախարար Թալեաթն անձամբ է ղեկավարել հայերի տեղահանումն ու ջարդը։ Այդ հրամանները նա հեռագրել է թուրք պաշտոնյաներին, նաև Հալեպում աշխատող Նայիմ Բեյին։

Նայիմ Բեյի հետ Հալեպում ծանոթանում է Դեր Զորի անապապատով անցած և հրաշքով փրկված Արամ Անտոնյանը։ Նա թուրք պաշտոնյային կաշառելով ձեռք է բերում պատմական փաստաթղթեր՝ Թալեաթի հեռագրերը։ Դրանցում Թալեաթը ուղիղ հրամայում էր սպանել հայերին։

Արամ Անտոնյանը 70-ից ավելի փաստաթղթերը Հալեպից տեղափոխում է Փարիզ և 1921-ին գիրք հրատարակում։ Անտոնյանը բոլոր փաստաթղթերը հանձնում է Փարիզի Պողոս Նուբար գրադարանին։

Փաստաթղթերը գրադարանից անհետանում են, սակայն երջանիկ պատահականությամբ, հայ կաթոլիկ հոգևորական Գրիգոր Գերգերյանը 1950-ականներին պատճենել էր դրանք ու իր հետ տարել Միացյալ Նահանգներ։ Այդ եզակի արխիվը ոչ ոք չէր ուսումնասիրել։ Պատմաբան Թաներ Աքչամը 2015-ին կապվում է Գերգերյանի ժառանգների հետ և հասնում այդ արխիվին։

Newmag-ը ներկայացնում է գիրք, որը շարունակում է Արամ Անտոնյանի, Գրիգոր Գերգերյանի, Վահագն Դադրյանի կյանքի գործը. գիրք, որը թուրքական պատմագիտությունը դարձնում է ֆեյք նյուզ: