[100 մոնոլոգ] «Զգուշացե՛ք լուրջ մարդկանցից». Լալա Մնացականյան
newmag-ի հրատարակած «100 մոնոլոգ» գրքում մեր սերնդի հետաքրքիր ներկայացուցիչների խոհերն են:
դերասանը – Կյանքում շատ բաներից եմ գլուխ հանել, բայց մասնագիտությունիցս բուժում չեմ գտել: Պրծում չկա: Մի գործ է, որ ո՛չ ուզում եմ անել, ո՛չ ուզում եմ չանել: Ո՛չ կարող եմ անել, ո՛չ չեմ կարող: Երբ չեմ անում, հիվանդանում եմ, երբ անում եմ, էլի եմ հիվանդանում: Մասնագիտությունս անվերապահորեն եմ սիրում: Բայց իմ ոչ մի հարազատի խորհուրդ չեմ տա դերասան դառնալ: Հատկապես մեր երկրում: Այստեղ դերասանը ոնց որ աղքատ երկրի նարկոման լինի: Անընդհատ նարկոտիկ չկա կամ էլ կա, բայց թանկ է: Չգիտեմ՝ սա ինչ հիվանդություն է: Քանի անցնում են տարիներդ, ասելիքդ հասունանում է: Տանջանքդ էլ շատանում է: Վատ մասնագիտություն է: Նեղացնում է ինձ մեկ–մեկ: Մի անգամ Գերմանիայում մի ռեժիսոր ասաց. «Ֆանթասթիք աքթրիս, կարող եմ այնպես անել, որ այստեղ մոնոլոգ մնաս, խաղաս»: Ասացի. «Պատկերացրե՛ք՝ ես գերմաներեն բառ մոռանամ, ինչ պիտի անեմ»: Ժամանակին դրսից առաջարկներ շատ են եղել: Ի՜նչ հիմարություն արեցի, որ չգնացի: Ասում էի՝ հայրենասեր եմ: Դրսում էլ հայրենիքդ սիրում ես, հո չես ուրանում:
առավոտյան սուրճ – Երեք րոպե ինքս ինձ հետ: Երեք րոպե, որ ոչ մի բան է: Ո՛չ մտածում եմ, ո՛չ տվայտում: Անկապ երեք րոպե: Սուրճը շատ տաք եմ խմում: Ամեն անգամ լեզուս վառում եմ, հետո գնում եմ, ծորակը բացում, որ սառեցնեմ: Դեռ չի եղել մի օր, որ չվառեմ: Ու ամեն անգամ բարկանում եմ ինքս ինձ վրա: Երեք րոպեներիցս մեկ րոպեն անցկացնում եմ՝ ծորակի տակ լեզուս սառեցնելով:
գգուշացեք լուրջ մարդկանցից – Ոչ միայն զգուշացե՛ք, այլև հարյուր կիլոմետր հեռո՛ւ մնացեք: Լուրջ մարդն անհամ, անդուր, անալի է: Մարդ պիտի գոնե ինքն իրեն հումորով վերաբերվի: Իրենք իրենց չափից դուրս լուրջ վերաբերվող մարդիկ նեղացկոտ են, քեն պահող, ինքնասիրահարված: Ես, ես, ես… ո՞նց, դու ինձ հետ վատ խոսե՞ս, ո՞նց, դու ինձ դավաճանե՞ս, ո՞նց, դու ինձ չսիրե՞ս: Ինձ համար նրանք սիֆիլիսից վատ են:
բոլորս նույնն ենք – Սիրում եմ երկրագնդի այս հատվածը, բայց ուր էլ գնում եմ, արագ համակերպվում եմ: Եթե նույնիսկ լեզուն չգիտեմ: Մի անգամ Բեյրութում մորաքույրս ինձ թողեց վարսավիրի մոտ, որը քրիստոնյա արաբ էր, ու գործով տեղ գնաց: Ո՛չ ես էի անգլերեն խոսում նորմալ, ո՛չ արաբը: Բայց նա իր ամբողջ կյանքը պատմեց, ես՝ իմ: Նույնն էլ ֆրանսիացիների հետ եղավ մի անգամ: Ֆրանսերեն միայն «մեղսի» բառը գիտեմ, մեկ էլ՝ «սե լա վի»: Բայց հասկացանք իրար: Մենք բոլորս տարբեր բջիջներից ենք, բայց բոլորս էլ նույնն ենք: Ազգերն ու կրոններն ինչ-որ մեկն է հորինել ու բաժանել բոլորին: Դե՛, տվե՛ք իրար:
իմ հայրը – Հորս «հայրիկ» եմ ասել: Պաշտել եմ նրան: Ինձ թվում էր՝ ուրիշ մոլորակից է եկել: Նրա հետ կարող էի խոսել Հեգելից մինչև անառակ կին: Ես նրանից գաղտնիք չունեի: Նույնիսկ սիրային պատմություններս էի պատմում: Հայրս մի անգամ ինձ ասաց. «Ինչ էլ անես, ես միշտ տեր եմ, բալի՛կ ջան»: Վերջ: Դա ամենամեծ բանն է, որ ծնողը կարող է ասել զավակին: Ինչպես կարող էի այդ մարդուն չլսել, չհնազանդվել: Նա երբեք չէր քննադատում: Չեմ հիշում, որ ասած լինի. «Ինչո՞ւ ես այս բանն արել»: Դիտողություն չէր անում, չէր էլ բարկանում: Ինքն իր աշխարհում էր ապրում: Մաթեմատիկոս էր: Մի անգամ ասաց. «Եթե լսեն՝ ինչպես եմ մտածում, երևի կասեն, թե ազգություն չունեմ»: Լինելով մեծ հայրենասեր՝ Սարդարապատի հերոսի որդին դա ասաց: