[Newmag Summer Fest] Ռուբեն Իշխանյան. Ինչու հայ և ռուս գրողները միմյանց չեն ճանաչում (տեսանյութ)

September 9, 2021

Ուղիղ մեկ տարի առաջ Newmag ընկերությունը սկսեց գործակցությունը «Օրակուլ» հրատարակչության հետ: Արդյունքում՝ ստեղծվեց հայ-ռուսական «Օրակուլ» մատենաշարը, որի շրջանակում ռուսերենից հայերեն են թարգմանվում ժամանակակից բեսթսելլերները: Մեկ տարվա ընթացքում արդեն 5 գիրք ներկայացրել ենք ընթերցողին, մինչև տարեվերջ նախատեսվում է մի շարք հայտնի գործերի հրատարակում: Ծրագրերի, հայ և ռուս գրողների գործակցության վերաբերյալ Newmag Summer Fest-ի ընթացքում մեկնաբան Դավիթ Սարգսյանը զրուցել է մատենաշարի ղեկավար Ռուբեն Իշխանյանի հետ:

Օրակուլ հրատարակչությունը գործում է 1994 թվականից, զբաղվում էր հենց գրքերի հրատարակմամբ: Ըստ Ռուբեն Իշխանյանի, վերջին տարիներին ամենապոպուլյար գրքերից էր Վլադիմիր Պոզների «Հրաժեշտ պատրանքներին» կենսագրականը, որի շուրջ գործակցությամբ էլ  սկսվեց Newmag-ի հետ աշխատանքը։ Դրանից հետո արդեն գրքերի հրատարակումը իրականացվեց համատեղ. «Newmag-ի հետ հրատարակեցինք երկու գիրք՝ ՆարինեԱբգարյանի «Երկնքից երեք խնձոր ընկավ» և Գուզել Յախինայի  «Զուլեյխան բացում է աչքերը» վեպերը: Վերջերս ներկայացրեցինք Միխայիլ Զիգարի  «Կրեմլի ամբողջ շքախումբը» աշխատությունը»:

Հայ-ռուսական մատենաշարի առաջին համատեղ գրքերից է Նարինե Աբգարյանի «Երկնքից երեք խնձոր ընկավ» վեպը: Գրողի մյուս գործերից «Սիմոնը» հրատարակվեց այս ամռանը: Ըստ Իշխանյանի, շուտով նոր գործեր էլ կլինեն. «Պետք է լինի պետական աջակցություն, որ թարգմանվեն մեր գրողները ռուսերեն, իսկ ռուս գործերն էլ հայերեն: Հրանտ Մաթևոսյանը շատ մտերիմ էր Անդրեյ Բիտովի հետ, ու նրանց երկուսի գործերն էլ թարգմանվում էին: Բիտովը մինչև մահանալը շարունակում էր գրել Հայաստանի մասին: Իսկ հիմա միմյանց չեն ճանաչում գրողները: Նոր սերնդի գրողները չգիտեն մեզ, մեր խնդիրները, դրա համար էլ չեն գրում Հայաստանի, հայերի մասին, նույնը և մենք»:

Շուտով «Օրակուլ» մատենաշարով կթարգմանվեն ու կհրատարակվեն ռուս ժամանակակից նոր գրողներ, կներկայացվեն ամենապոպուլյար գրքերն ու ամենակարևորը՝ մեծ ճանաչում ունեցող ժամանակակից գրողների գործերը կդառնան հասանելի հայ ընթերցողին:

Ռուս ռեժիսորը ցանկանում է Սունդուկյան բեմադրել, բայց գործը թարգմանված չէ՝ նկատում է Ռուբեն Իշխանյանը: Հենց գրական այդ կամուրջի դերն էլ ցանկանում է կատարել «Օրակուլ» մատենաշարը. «Հայ գրողներին ևս պետք է ներկայացնել Ռուսաստանին: Երկու երկրների իրականությունը հենց գրքերի միջոցով է հնարավոր պատկերացնել: Դրա համար էլ ժամանակակից Ռուսաստանի իրական պատկերը ցույց տալու համար որոշեցինք թարգմանել Զիգարի գործը: Այս հեղինակի գրքերն ամենաարդիականն են, ինչի համար էլ թարգմանեցինք»:

Շուտով «Օրակուլ» մատենաշարով կթարգմանվեն ու կհրատարակվեն ռուս ժամանակակից նոր գրողներ, կներկայացվեն ամենապոպուլյար գրքերն ու ամենակարևորը՝ մեծ ճանաչում ունեցող ժամանակակից գրողների գործերը կդառնան հասանելի հայ ընթերցողին: Հենց այսպես՝ գրքերը թարգմանելով, երկու երկրների գրողներին միմյանց ծանոթացնելու շնորհիվ էլ հնարավոր է վերականգնել հայ-ռուսական գրական կապերը, որոնք վերջին տարիներին խզվել են: