Կյանքի խորհուրդներ Կուրտ Վոննեգուտի չասված ճառից
Եթե ուզում ես խելքդ չգցել, երբեմն խոսիր ինքդ քեզ հետ
Մի´ անհանգստացեք ապագայի համար: Կամ էլ` լավ, անհանգստացեք: Բայց իմացե´ք, որ այդ անհանգստությունը նույնքան արդյունավետ կարող է լինել, որքան, օրինակ, հանրահաշվական հավասարումը մաստակ ծամելով լուծելու փորձը:
Իրական անհաջողությունը ձեր կյանքում կարող է լինել միայն այն, որ, օրինակ, ինչ-որ սովորական երեքշաբթի ձեզ արթնացնում են գիշերվա 4-ին` ինչ-որ անհեթեթ բանի համար: Այ, դա իրոք մեծ տհաճություն է:
Ամեն օր արեք այն, ինչը ձեզ վախեցնում է:
Երգե´ք:
Հոգատար եղեք ուրիշների սրտերի նկատմամբ:
Մի´ շփվեք այն մարդկանց հետ, որոնք թքած ունեն ձեր զգացմունքների վրա:
Մի´ մոռացեք լվանալ ատաները:
Ժամանակ մի´ ծախսեք նախանձի վրա: Երբեմն դուք առջևում կլինեք, երբեմն` հետևում: Մրցուղին երկար է: Եվ, վերջ ի վերջո, դուք մրցավազքի մեջ եք միայն ինքներդ ձեր հետ:
Մտապահե´ք հաճոյախոսություններ, որ ստանում եք: Մտքից հանե´ք վիրավորանքերը: Ու, եթե այստեղ հաջողություն ունենաք, խնդրում եմ` ասեք ինձ` ինչպե՞ս կարողացաք:
Պահե´ք հին սիրային նամակները: Դե´ն շպրտեք հին բանկային չեքերը:
Ձեզ ձիգ պահեք:
Մեղավոր մի´ զգացեք, երբ չգիտեք` ի՞նչ անել ձեր կյանքի հետ: Ամենահետաքրքիր մարդիկ նրանցից, ում ճանաչում եմ, 22 տարեկանում գաղափար անգամ չունեին, թե ինչպես են անցկացնելու իրենց կյանքը: Ընդ որում` նրանցից առավել հետաքրքիր 40-ամյա մարդիկ դա չգիտեն առայսօր:
Կալցիում օգտագործեք:
Խնամքով վերաբերք ձեր ծնկներին: Դրանց կարիքը շատ կզգաք, երբ շարքից դուրս գան:
Հնարավոր է` ամուսնանաք: Հնարավոր է` ոչ: Հնարավոր է` երեխաներ ունենաք: Հնարավոր է` ոչ: Հնարավոր է ապահարզան տաք 40 տարեկանում, իսկ հնարավոր է` 75 տարեկանում «Փոքրիկ բադիկների պարը» պարեք ձեր ամուսնության տարելիցի օրը: Ինչ էլ անելիս լինեք, շատ մի´ գովեք ինքներդ ձեզ, և ոչ էլ քննադատեք: Ձեր ընտրությունը, ինչպես մեր բոլորինը, պատահականության ձեռքին է:
Վայելե´ք Ձեր մարմինը: Օգտագործե´ք այն, երբ կարող եք: Ու մի´ վախեցեք, թե ինչ կասեն ուրիշները: Մարմինն ամենահիասքանչ գործիքն է, որը դուք երբևէ կունենաք:
Պարե´ք: Նույնիսկ այն ժամանակ, երբ հարմար տեղ չկա, հյուրասենյակն էլ նեղ է:
Եվ, խնդրում եմ, մի´ կարդացեք լավ կյանքի մասին պատմող ամսագրեր: Դրանից շատ վատ կզգաք:
Բարեսիրտ եղեք ձեր եղբայրների ու քույրերի հանդեպ: Նրանք ձեր լավագույն կապն են անցյալի ու նրանց հետ, ովքեր ապագայում են գալու:
Հասկացե´ք, որ ընկերները գալիս են ու գնում, բայց նրանցից մի քանիսի համար արժե պայքարել: Ջանացեք, որ ձեզ ու ձեր ջահեության ընկերներին չբաժանեն հեռավորությունը կամ զբաղվածությունը, որովհետև որքան մեծանաք, այդքան շատ են ձեզ պետք լինելու նրանք:
Որոշ ժամանակ ապրեք Նյու Յորքում (կամ էլ` Մոսկվայում): Բայց հեռացե´ք այնտեղից, նախքան այդ քաղաքը ձեզ ամբարտավան կդարձնի: Ապրեք Բալիում: Բայց լքեք այն, նախքան այդ կղզին ձեզ փափկասուն կդարձնի: Եվ, ընդհանրապես, ճանապարհորդեք:
Հաշվի առեք հետևյալ անխուսափելի ճշմարտությունները. գները շարունակելու են բարձրանալ, քաղաքական գործիչները` դավաճանել իրենց կանանց: Դուք էլ եք ծերանալու: Ու, երբ զառամյալ դառնաք` երևակայելու եք, որ, երբ երիտասարդ էիք` գները ցածր էին, քաղաքական գործիչները` առաքինի, իսկ երեխաներն էլ հարգում էին մեծերին:
Ի դեպ, հարգեք ձեր ծնողներերին: Չէ՞ որ չգիտեք, թե երբ են նրանք ընդմիշտ հեռանալու:
Հույս մի´ ունեցեք, որ ինչ-որ մեկը ձեզ կապահովի ֆինանսապես: Գուցե ներդրումային ֆոնդ ունեք, գուցե` հարուստ ամուսին կամ կին: Բայց դուք չեք կարող իմանալ` նրանք երբ կլքեն ձեզ:
Շատ փորձեր մի´ արեք ձեր մազերի հետ: Հակառակ դեպքում` 40 տարեկանում 85-ի տեսք կունենաք:
Մենք բոլորս մի օր կգնանք: Բայց կարևոր է մինչև վերջ ապրել` ինչ-որ բանի հավատալով: Ամենադժվար բանը սա է: Որովհետև թվում է` չկա, գրողը տանի, որևէ բան, որին կարելի է հավատալ:
Ահա, այսպիսի խորհուրդներ, սիրելի շրջանավարտներ: Զգուշավոր ու համբերատար եղեք նրանց հետ, ովքեր դրանք տալիս են: Խորհուրդը նոստալգիայի ձև է, անցյալի փայլը աղբանոցից հանելու միջոց: Խորհուրդ տալը տհաճ պահերը թարմ գույներով ներկելու և այն ավելի թանկ բանի վերածելու հնարք է:
Բայց այն, որ արևայրուքի դեմ պաշտպանիչ քսուքը ձեր մաշկն իրոք փրկում է արևայրուցքից, գիտականորեն ապացուցված փաստ է: Այնպես որ` համարձակ քսե´ք: