Չարլզ Դահիգ. Հնարավոր է փոխել հասարակության սովորության ուժը (տեսանյութ)

Չարլզ Դահիգին սովորույթների գիտությունն հետաքրքրել է մոտ 8 տարի առաջ, երբ թերթի լրագրող էր: Մի մայոր սովորություններին առնչվող էքսպերիմենտ էր անում Քուֆայում: Նա ուսումնասիրել էր որոշ ցույցերի տեսագրություններ ու նկատել՝ բռնությունները հաճախ ուղեկցվում էին ընդարձակ հրապարակում մարդկանց կուտակումներով. «Երկու ժամվա ընթացքում լիքը մարդ էր հավաքվում: Ու հետո գալիս էին սննդավաճառներն ու անգործ մարդիկ: Այնուհետև մեկը քար կամ շիշ էր նետում ու սկսվում էր տուրուդմփոցը: Մայորը Քուֆայի քաղաքապետին առաջարկեց սննդավաճառներին հեռացնել հրապարակից: Քաղաքապետն ասաց՝ լա՛վ, հարց չկա»:

Մի քանի շաբաթ անց Քուֆայի մեծ մզկիթի շուրջ կրկին մեծ ամբոխ է հավաքվում: Ցուցարարներն ավելանում են, գազազած ամբոխը սկսում է բղավել՝ արտաբերելով իրենց կարգախոսները: Սա անհանգստացրեց Իրաքի ոստիկանությանը. «Նրանք կապ տվեցին մոտակա բաժանմունք ու ասացին, որ պատրաստ լինեն, նորից կուտակվեցին անգործ մարդիկ: Հոգնած ամբոխը մայրամուտին սկսեց սովորականի պես փնտրել քաբաբ վաճառողներին, որոնք այլևս չկային: Երբ մարդիկ քաղց զգացին, գնացին իրենց տներով, անգործներն էլ ցրվեցին, երեկոյան 8-ին այլևս ոչ ոք չկար: Հիմա դուք գլխի չեք ընկնի, թե ինչ կապ կա ցույցերի ու սովորույթների միջև, բայց մայորը իր ամբողջ բանակային կարիերայի ընթացքում ուսումնասիրել էր սովորությների հոգեբանությունը»:

Ըստ Դահիգի, սովորությունների մասին մեր ընկալումները փոխվել են վերջին 50 տարում: Պատկերացնո՞ւմ եք, թե «Սովորության ուժը» ձեռնարկի շնորհիվ ինչպես կփոխվի ձեր շրջապատը:

Սկզբում ճամբարների միջով անցնելով, ապա բանակում սպայական կոչումներ ստանալու ընթացքում նա պարզել էր, թե ինչքան կարևոր են կազմակերպական սովորույթները: Մայորը բացահայտում էր, թե զանգվածներն ու մշակույթներն ինչպես են ձևավորվում նույն սովորությունները. «Ամերիկյան բանակը աշխարհում լավագույններից մեկն է սովորույթների ձևավորման համար էքսպերիմենտներ անելու տեսանկյունից: Զինվորներին հմտորեն մշակված մոդելներով սովորեցնում են ինչպես կրակել, գործել ու անցնել կրակի միջով: Մայորն ինձ ասել է, որ ինքը հենց բանակում է բացահայտել, թե ինչպես է պետք հասկանալ սովորությունները: Ո՞վ կմտածեր, որ Քուֆայում քաբաբ վաճառելն արգելելով հնարավոր կլինի ազդել ամբոխի վրա»:

Կարդացեք նաև

• TEDx. Ինչպես Չարլզ Դահիգի վատ սովորությունը նրան դարձրեց բեսթսելլերի հեղինակ (տեսանյութ)
• Տեղի ունեցավ Չարլզ Դահիգի «Սովորության ուժը» գրքի հեռուստաշնորհանդեսը (տեսանյութ)
• Ինչպես հրաժարվել վատ սովորություններից. Newmag-ը հրատարակել է «Սովորության ուժը» համաշխարհային բեսթսելլերը (թրեյլեր)

Ամենակարևոր հմտությունը, որ նա ձեռք էր բերել բանակում, սովորությունները հասկանալն էր, ինչն էլ փոխեց աշխարհն ընկալելու նրա պատկերացումները: Ըստ Դահիգի, սովորությունների մասին մեր ընկալումները փոխվել են վերջին 50 տարում: Պատկերացնո՞ւմ եք, թե սովորույթներին նվիրված այս նոր՝ «Սովորության ուժը» ձեռնարկի շնորհիվ ինչպես կփոխվի ձեր շրջապատը: