Չոր օրենք. Ալ Կապոնեի ծարավն ու հայերի հնարամտությունը
Ֆինլանդիայի իշխանությունը պաշտոնապես արգելեց 1919 թվականի հունիսի 1-ին ալկոհոլի արտադրությունը, վաճառքն ու ներմուծումը: Ալկոհոլ միայն բժշկական նպատակով էր կարելի օգտագործել:
Հակաալկոհոլային շարժումն ԱՄՆ-ում սկսվել էր 19-րդ դարի վերջին: Անգամ կուսակցություն էր հիմնվել, որը պայքարում էր ալկոհոլի դեմ: 1920-ական թվականներին ալկոպայքարը թեժացավ: ԱՄՆ-ում օրենք ընդունվեց, ու վերջնականապես արգելվեց ալկոհոլը: Պատմության մեջ այն մնաց «Չոր օրենք» անունով:
Ցա՛ծր խոսեք` «սփիք իզի»: Հենց այսպես էին 1930-ականներին ԱՄՆ-ում կոչվում բարերը, որոնք գործում էին ընդհատակում ու գաղտնի:
Հենց այդ տարիներ են համարվում իսկական կոկտեյլների ժամանակաշրջանը, որովհետև բոլոր թաքուն գործող փաբերի բարմենները սկսեցին ալկոհոլը թաքցնելու համար ստեղծել նոր տեսակների ու բաղադրության կոկտեյլներ:
20-ականների սկզբին կյանքը նման էր տոնի: Ոչ մեկին չի հետաքրքրում` ինչով կարող է ավարտվել ժամանցը: Ժուժկալության կողմնակիցները ամենուր հայտարարում են, որ ալկոհոլը կործանման է տանում Ամերիկան: Աստիճանաբար ուժի մեջ են մտնում ալկոհոլի կիրառությունն արգելող օրենքներ: Ալկոհոլը մարդկանց արգելում է խաղաղ ապրել:
[ Post Factum ]
Պետությունները ժամանակ առ ժամանակ ստիպված են «Չոր օրենք» ընդունել: Հայաստանի գինեգործների միության նախագահ Ավագ Հարությունյանը ուսումնասիրել է բոլոր «Չոր օրենքներն» ու եզրակացրել, որ երբեմն անհնար է այդպիսի օրենքներից խուսափելը:
«Ազգային անվտանգության խնդիր էր. ավելի շատ էին հիվանդ երեխաներ ծնվում, մարդիկ ավելի ագրեսիվ էին դարձել, ընկել էր բոլորի աշխատունակությունը»:
Մինչև ԱՄՆ-ում «Չոր օրենքի» ընդունումը Հայաստանը տեսել էր այն 1914 թվականին: Հենց այդ ժամանակ ցարական Ռուսաստանում ակոհոլի արտադրությունն ու օգտագործումն արգելող հրովարտակ տարածվեց: Սա վնասեց Հայաստանի խաղողագործությանը, բայց կործանարար չեղավ: Մինչև այդ հայերը, լինելով մահմեդականների տիրապետության տակ, արդեն սովորել էին «Չոր օրենքին» նմանվող դրսևորումներին:
«Չոր օրենքի» ընդունումը բոլորովին այլ դրսևորումներ ստացավ ԱՄՆ-ում: Հատկապես Չիկագոյում: «Չոր օրենքը» որևէ այլ տեղ չունեցավ ավելի վատ հետևանքներ, քան Չիկագոյում: Հենց այդ ժամանակ մի մարդ որոշեց, որ վատ շանս չէ: Լրագրող Ռոբերտ Սենտ-Ջոնը վարել է «Սպիով մարդու» գործի հետաքննությունը:
«Սպիով մարդը՝ նույն ինքը՝ Ալ Կապոնեն, Նյու Յորքից Չիկագո ժամանեց այն օրը, երբ ուժի մեջ մտավ ալկոհոլի վաճառքը դադարեցնելու օրենքը»:
Մեր ժամանակի Ռոբին Հուդ. այդպես էին նրան կոչել ամերիկացիները: Ալ Կապոնեն իտալացի ներգաղթյալի որդի էր: Վինչենցոն առաջինն էր, որին հաջողվել էր դուրս գալ Նյու Յորքում գտնվող գաղթականների գետտոյից: Նա ճամփա ընկավ արևմուտք: Եղբայրը` Ալը, ցանկացավ գնալ հետևից, բայց հասավ միայն մինչև Չիկագո: Նրան տանջում էր ծարավը, որը կարող էր հագեցնել միայն ալկոհոլի միջոցով:
Տարածել
Կարդա նաև
Գիրք-ճանապարհորդություն տարածության և ժամանակի միջով՝ Փարիզից մինչև սենեգալյան հեռավոր մի գյուղ (տեսանյութ)
«Կյանքը Շառլի աչքերով» / Ազնավուրի անտիպ խոհերն ու խոստովանությունները նկարազարդ անթոլոգիայում (տեսանյութ)
Newmag-ը ներկայացնում է The New York Times-ի 21-րդ դարի 20 գրքերից մեկը / Ջոան Դիդիոնի, «Մոգական մտքերի տարին» (թրեյլեր)
Հոգնած, մոլորված չքնած մայրիկների համար գիրք-դեղատոմս Աստղիկ Նադիրյանից (տեսանյութ)