«Բացելով ՆԱՏՕ-ի դուռը»՝ պատմական մեծ նախագիծ, որն ազդեց տասնյակ երկրների ու միլիոնավոր ճակատագրերի վրա (տեսանյութ)

July 28, 2023

«Բացելով ՆԱՏՕ-ի դուռը» գիրքը ներկայացնում է ՆԱՏՕ-ի ընդլայնումը ներսից: Այն թույլ է տալիս հասկանալ գործընթացի ամբողջ տրամաբանությունը, իրական խնդիրներն ու մտահոգությունները, Ռուսաստանի հետ բանակցությունների ամբողջ հետնաբեմը: Գիրքը օգնում է սթափ տեսնել, թե ինչ տեղի ունեցավ, ինչու և ինչպես: Պատմական մեծ նախագիծ, որն ազդեց, այսօր էլ շարունակում է կանխորոշել տասից ավելի երկրների ու տասնյակ միլիոնավոր մարդկանց ճակատագրերը:

1990-ականներին թվում էր, որ վերադարձ նախկինին այլևս չի լինելու: Ռուս-ամերիկյան հարաբերությունները հարթ չէին, բայց կար մտերմության զգացողություն, միասին առաջ գնալու միտում և զգույշ լավատեսություն: Հենց այդ շրջանում Ռոնալդ Ասմուսը գիտական շրջանակներում առաջ քաշեց ՆԱՏՕ-ի ընդլայնման գաղափարը և միանալով պետքարտուղարության ղեկավար թիմին՝ օգնեց այն դարձնել իրականություն: Ռազմաքաղաքական դաշինքը դառնում էր ռազմաքաղաքակրթական:

ՆԱՏՕ-ի ընդլայնումը Ռուսաստանին գրգռում էր, բայց Ելցինը կտրուկ դեմ հանդես չէր գալիս: Խոսվում էր նույնիսկ Ռուսաստանի անդամակցության մասին: Պետքարտուղարի փոխօգնական Ռոնալդ Ասմուսը նկարագրում է մանրամասներ, որոնք տեսախցիկներից հեռու են մնացել: Պարզվում է, որ օրինակ ՆԱՏՕ-ի ապագա անդամ Լեհաստանի նախագահի հետ քննարկումներից մեկի ժամանակ Ռուսաստանի պաշտպանության նախարար Գրաչովը գոռացել է Ելցինի վրա:  

Ռոնալդ Ասմուսը «Բացելով ՆԱՏՕ-ի դուռը» գրքում ներկայացնում է ամերիկյան, եվրոպական ու ռուսաստանյան ներքին ու արտաքին քաղաքական իրադրությունը ՆԱՏՕ-ի ընդլայնման գաղափարի իրագործման ժամանակ: Արևմուտքում ոչ բոլորն էին երջանիկ Արևելյան Եվրոպան ՆԱՏՕ-ի հովանու տակ վերցնելու ձգտումներից: Միացյալ Նահանգներում գաղափարը դարձավ քաղաքականություն մեծ դժվարությամբ: Մեկ այլ բարդ խնդիր էր դա անելը առանց Ռուսաստանի հետ լուրջ առճակատման:  

Գիրքը ներկայացրել ենք Newmag & Friends ձևաչափով։ ՆԱՏՕ-ի ընդլայնման գաղափարի համահեղինակ ու ճարտարապետ, ամերիկացի բարձրաստիճան դիվանագետ Ռոնալդ Ասմուսի՝ բացառիկ մանրամասներով հուշերը հայերեն է թարգմանել Վիգեն Սարգսյանը։

Կարդացեք նաև