Հայտնի է Գոնկուրի հայաստանյան ընտրության հաղթողը (լուսանկարներ)
03/31/2025
Մարտի 31-ին Հայաստանը պաշտոնապես հայտարարեց Գոնկուրի միջազգային ընտրության իր առաջին հաղթողին. Գոնկուրի հայաստանյան ընտրության առաջին հաղթողը՝ Գաել Ֆայեն է՝ իր «Ժակարանդա» գործով։
Մարտի 31-ին, Երևանի «Շառլ» ռեստորանում տեղի ունեցավ հայաստանյան գրական աշխարհի համար պատմական իրադարձություն։
Հայաստանում, ինչպես Ֆրանսիայում. Գոնկուրի հաղթողի անունը հրապարակելուց առաջ նախ տեղի ունեցավ ճաշ-քննարկում, որին մասնակցեցին մրցանակաբաշխության կազմակերպիչներն ու ժյուրիի անդամները։
Հայաստանն ընտրեց «Գոնկուր» հեղինակավոր գրական մրցանակի իր դափնեկրին. հեղինակը Գաել Ֆայեն է՝ իր «Ժակարանդա» վեպով։ Այս որոշմամբ Հայաստանը պաշտոնապես միացավ Գոնկուրի միջազգային ընտրության ավանդույթին՝ դառնալով այն իրականացնող 39-րդ երկիրը։
Գաել Ֆայեն ռուանդական ծագումով ֆրանսիացի գրող, երաժիշտ և երգահան է։ Գրական աշխարհում հայտնի դարձավ իր «Փոքր երկիր» (Petit Pays) վեպով, որը 2016 թվականին արժանացավ բազմաթիվ մրցանակների։ Ծնվել է 1982 թվականին Բուրունդիում, Ռուանդայի հարևան երկրում, և ականատես է եղել 1990-ականների ցեղասպանությանը։ Ֆայեն գրական ստեղծագործությամբ անդրադառնում է Աֆրիկայի պատմությանը, ինքնության հարցերին և սփյուռքի կյանքին։
«Ժակարանդա» վեպը պատմում է սիրո, արմատների որոնման և ինքնության բացահայտման մասին։ Վեպի գլխավոր հերոսը վերադառնում է Աֆրիկա՝ իր նախնիների հողը, որտեղ բախվում է անցյալի ու ներկայի բարդ իրականություններին։ Ժակարանդան մանուշակագույն ծաղիկներով ծառ է, որը խորհրդանշում է վերածնունդ և հույս։
Վեպն առանձնանում է իր պոետիկ լեզվով, բարդ կերպարներով և պատմության խորը ըմբռնմամբ։ Ֆայեն կարողանում է նուրբ հյուսել անձնական ու հավաքական հիշողությունների թելերը։
Գոնկուրը Ֆրանսիայի ամենահեղինակավոր գրական մրցանակն է, որը 1903 թվականից ի վեր ամեն տարի շնորհվում է ֆրանսերենով գրված լավագույն արձակ ստեղծագործությանը։ Ֆրանսիայում այս մրցանակի շնորհման արարողությունը, որն ավանդաբար տեղի է ունենում նոյեմբերի 4-ին Փարիզում, հանդիսանում է տարվա կարևորագույն գրական իրադարձություններից մեկը։
Գոնկուրի միջազգային ընտրության ավանդույթը սկսվել է 1998 թվականին Լեհաստանում, և այժմ արդեն իրականացվում է աշխարհի 39 երկրում։ Յուրաքանչյուր մասնակից երկիր ձևավորում է տեղական ժյուրի, որը քննարկում և ընտրում է հաղթող գրքերի նույն ցանկից, ինչ Փարիզում։
Հայաստանի ֆրանսիական ինստիտուտի և Հայաստանում ֆրանսիական համալսարանի նախաձեռնությամբ Հայաստանը միացել է այդ պատվավոր նախաձեռնությանը։ Ծրագիրն իրականացվում է Newmag հրատարակչության հետ գործընկերությամբ և Ֆրանկոֆոնիայի համալսարանական գործակալության (AUF) աջակցությամբ։
Գրական իրադարձության ընթացքում ելույթով հանդես եկավ Հայաստանում Ֆրանսիայի արտակարգ և լիազոր դեսպան Օլիվիե Դըկոտինյին. «Ցանկանում եմ շնորհակալություն հայտնել ժյուրիի անդամներին այս կարևոր որոշումն ընդունելու համար, շնորհակալություն եմ հայտնում նաև այն համալսարանների ուսանողներին, ովքեր ընդգրկված էին այս իրադարձությանը, ինչպես նաև Հայաստանի ֆրանսիական ինստիտուտին, Ֆրանկոֆոնիայի համալսարանական գործակալությանը։ Newmag հրատարակչության ևս շնորհակալ ենք, որ այս տարի հոկտեմբերին հայերեն լույս կընծայի Գոնկուրի հաղթող գործը, հրատարակչությունը մեծ դեր ունի երկրում ֆրակնոֆոնիայի կայացման գործում՝ իր «Ֆրանկոֆեստ» փառատոնով։
Եվ ուրախ ենք, որ այս կարևոր միջոցառմանը Newmag-ը ևս մեզ հետ է։ Սա առաջին անգամ է, որ Հայաստանը մասնակցում է Գոնկուրին ու համոզված եմ, որ շարունակական կլինի։ Սա վկայում է երկու երկրների ջերմ հարաբերությունների մասին, Ֆրանսիան ու Հայաստանը հարուստ են գրական ժառանգությամբ և երկու երկրներն էլ գրական կարևոր իրադարձությունները նշում են ճաշկերույթով, երկու երկրներն էլ ընտրում են ռեստորան, որը մոտ է Օպերային»։
Հայաստանում Գոնկուրի ընտրության պաշտոնական մեկնարկը տրվել է 2024 թվականի հոկտեմբերի 12-ին` «Ֆրանկոֆեստի» շրջանակներում։ Այդ օրը Երևան էին ժամանել հայտնի գրող, փիլիսոփա և ֆրանսիական Գոնկուրի ժյուրիի անդամ Պասկալ Բրուկները, ինչպես նաև Գոնկուր ակադեմիայի գլխավոր պատվիրակ Ֆրանսուազ Ռոսինոն։
Հայաստանյան ժյուրին բաղկացած է 30 ուսանողից, ովքեր ներկայացնում են Հայաստանում ֆրանսիական համալսարանը, Երևանի պետական համալսարանը և Բրյուսովի անվան պետական համալսարանի ֆրանսերենի բաժինները։ Նրանք քննարկել են Գոնկուր ակադեմիայի առանձնացված 8 գրքերը և որոշել են հայաստանյան հաղթողին։
Գաել Ֆայեի «Ժակարանդա» վեպը հայերեն կհրատարակի Newmag-ը։ Գրքի շնորհանդեսը տեղի կունենա 2025֊ի հոկտեմբերի 18-ին՝ «Ֆրանկոֆեստի» շրջանակում։
Գոնկուրի հայաստանյան ընտրությունը կանցկացվի ամեն տարի։ Այդ նախաձեռնությունը կամրապնդի Հայաստանի և Ֆրանսիայի միջև մշակութային կապերը՝ հայ ընթերցողներին ծանոթացնելով ֆրանսիական ժամանակակից գրականության լավագույն նմուշներին։
Կարդացեք նաև
Տարածել
Կարդա նաև
Newmag-ը ներկայացնում է քաղաքագետ, հրապարակախոս Տիգրան Հայրապետյանի 5-րդ հատորը՝ «Վերջին աշունը» (թրեյլեր)
ULTRAVIOLET. S01E02 / «Իմ ընկեր պոետ Աշոտը» (տեսանյութ)
«Աշխարհն ու մենք» խորագրով շարունակվեց ու ամփոփվեց Newmag-ի ու «Գյուլբենկյան» հիմնարկության երկօրյա Ֆորումը (լուսանկարներ)
«Նոր միտք, նոր թարգմանություն» ֆորում. օր 1-ին / Հոգեբանական 3 գիրք՝ մարմինն ու հոգին բուժելու համար (լուսանկարներ)