Ի՞նչ դասեր կարող է քաղել Հայաստանը Ֆինլանդիայից. պատմաբան Հենրիկ Մեյնանդերի եզակի վերլուծությունները (տեսանյութ)

Ֆինլանդիան Հայաստանի պես գտնվում է Ռուսաստանի և Արևմուտքի միջև և Հայաստանի պես էլ վերածվել է բախման թատերաբեմի համաշխարհային մեծ ցնցումների ժամանակ: Սակայն ֆիններին հաջողվել է պահպանել անկախությունը և զարգանալ:  

19-րդ դարում ֆինն մտավորականները ռուսական հպատակության մեջ տեսան մեծ հնարավորություն, և այդ հարյուր տարին օգտագործեցին ազգային ինքնություն և պետական ինստիտուտներ ձևավորելու համար: Եվ երբ մեկ դար անց սկսվեց առաջին աշխարհամարտը, Ռուսաստանն էլ ներսից փլուզվեց, Ֆինլանդիան լիարժեք պատրաստ էր անկախությանը:  

Հենրիկ Մեյնանդեր. «Ֆինլանդիայի Մեծ դքսությունը 19-րդ դարի վերջին մեծ հաշվով դարձել էր պետություն պետության մեջ: Ռուսական իշխանությունը, սակայն, այդպես չէր կարծում»:

Պատերազմի ու բոլշևիկյան հեղափոխության ժամանակ Ֆինլանդիան կարողացավ պահպանել նորաստեղծ անկախությունը՝ խոհեմ ու հաշվարկված ձևով դուրս գալով քաղաքացիական ու համաշխարհային պատերազմներից: Նույնը արեց նաև հետագա երկու տասնամյակներին ու Երկրորդ աշխարհամարտի տարիներին՝ ճիշտ պահին ճիշտ դիրքավորվելով: Սա փրկեց երկիրը կործանման իրատեսական հեռանկարից, թեև այս դեպքում ֆիններից շատ բան կախված չէր:  

Հենրիկ Մեյնանդեր. «Երբ 1942-43 թվականներին Գերմանիան սկսեց պարտվել պատերազմում, Ֆինլանդիայի քաղաքական ղեկավարությունը սկսեց Գերմանիայի հետ դաշինքի չեղարկման ու Խորհրդային Միության հետ խաղաղ բանակցությունների գործընթաց»:

Գերտերությունների ոտքի տակ ամեն գնով չընկնելը դարձավ ֆիննական քաղաքական մշակույթի առանցքը: Այն խորը արմատներ գցեց, ու նույնիսկ երբ Խորհրդային Միությունը գրեթե փլուզված էր, ֆիննական քաղաքական վերնախավը Արևմուտքի հետ հարաբերությունները շարունակում էր կառուցել՝ հաշվի առնելով Մոսկվայի հնարավոր առարկությունները: 

Հենրիկ Մեյնանդեր. «Ուժային կենտրոնների միջև հավասարակշռություն պահպանելու իշխանության հմուտ քայլերը զգալիորեն նպաստեցին նաև ձեռնարկատիրության ու առևտրի զարգացմանը»:  

Հայրենիքի նկատմամբ խնամքով վերաբերմունքի, քաղաքական բարձր պատասխանատվության, ներքին պայքարը ազգային շահի հետ չշփոթելու շնորհիվ Ֆինլանդիայի բոլոր տեսակի իշխանություններին հաջողվեց անել այնպես, որ երկիրը կանգուն մնա, ամրանա ու դառնա աշխարհի ամենահաջողված պետություններից մեկը: 

Կարդացեք նաև

• Հայաստան է ժամանել ֆինն ամենահայտնի պատմաբան Հենրիկ Մեյնանդերը. Newmag-ը հայերեն է հրատարակել նրա հայտնի գիրքը (թրեյլեր)
• Ֆինն պատմաբան Հենրիկ Մեյնանդերն այցելել է Հայաստանի ամերիկյան համալսարան (լուսանկարներ)
• Հենրիկ Մեյնանդեր. «Տեսել եմ Արարատը հեռվից, Արարատի մասին գիտեմ դեռ Աստվածաշնչից» (լուսանկարներ)
• Տեղի ունեցավ «Ֆինլանդիայի պատմություն» գրքի շնորհանդեսը (լուսանկարներ)