Հրանտ Դինքի մահվան տարելիցի օրը Ֆրասնիայի դեսպանատան հետ Newmag-ը ներկայացրեց ֆրանսիացի գրողի «Ակոս» վեպը (տեսանյութ)

14 տարի անց էլ Թուրքիայում ձերբակալվում ու սպանվում են լրագրողներ, իրավապաշտպաններ: Ուղիղ մեկ տարի առաջ Newmag հրատարակչությունը խոստացավ թարգմանել ֆրանսիացի գրող Վալերի Մոնտոյի «Ակոս» վեպը: Մեկ տարի անց՝ մտավորականի սպանության օրը՝ Հրանտ Դինքի սպանության և ժամանակակից Թուրքիայի հասարակության մասին պատմող վեպը լույս տեսավ հայերեն: Գրքի շնորհանդեսին ներկա գտնվելու առիթվ Հայաստանում է գրողը՝ Վալերի Մանտոն: Ըստ նրա, իր գրքի ուղերձները շարունակում են արդիական մնալ. «Իմ գրքում  երիտասարդ կնոջ թափառումներն են Դինքի հետքերով : Այն ուղերձները, որ տեղ են գտել գրքում, և որոնք  Դինքի գործունեության առանցքն էին կազմում,  պարբերաբար Ֆրանսիայում ու Թուրքիայում բարձրաձայնում եմ դրանք: Գիրքը ևս այդ նպատակն ունի»:

Գրքի հեղինակը՝ Վալերի Մոնտոն, նաև լրագրող է, սյունակագիր: Աշխատել է Շառլի Հեբդոյի  շաբաթաթերթում: Ապրում է Մարսելում, այժմ նաև՝ Ստամբուլում: «Ակոսը» հեղինակի երկրորդ վեպն է. « Աշխատել եմ Շառլի Հեբդոյում, տեսել եմ գործընկերներիս մահը, ապրել այդ ցավը: Հենց այդ դեպքերից անմիջապես հետո՝ անձնական ու մասնագիտական պատճառներով մեկնեցի Ստամբուլ: Վախ արդեն զգացել էի Ֆրանսիայում՝ Շառլի Հեբդոյի ահաբեկումից հետո: Դինքի գիրքը կարդացել էի, ընկերս էր նվիրել, այդ ժամանակ էլ որոշեցի գրել Դինքի մասին»:

Այս գիրքը հարգանքի տուրք է՝ մատուցված պոլսահայ գրողին ու բոլոր այն լրագրողներին և ակտիվիստներին, որոնց ձայնը Թուրքիան այսօր էլ ուզում է լռեցնել:

Բոսֆորի ասիական ափին ապրելով՝ գրքի հեղինակը մեկը մյուսի հետևից կարդում է հայ մտավորականի մասին գրքեր, հոդվածներ, ուսումնասիրում է նրա կյանքը, շրջում այն վայրերով, որտեղ նա էր եղել: «Ակոս» վեպը 2018 թվականին արժանացել է գրական հեղինակավոր Ռենոդո գրական մրցանակին: Ֆրանսիացի գրաքաննադատներն այն բարձր են գնահատել: Գրքի թարգմանիչ Սամվել Գասպարյանն է: Խոստովանում է՝ ի սզբանե որոշել է հրաժարվել թարգանությունից, քանի որ շատ բարդ է թվացել: Սակայն գործն այնքան է հետաքրքրել, որ որոշումը փոխել ու անցել է գործի. «Վեպի ոճը շատ գեղեցիկ է, հետաքրքիր: Վստահ եմ, հայ ընթերցողին գիրքը դուր կգա, հատկապես ժանրային նրբություններով այն շատ է տարբերվում ժամանակակակից վեպերից»:

Ինքնակենսագրական, կենսագրական, վեպ ու նաև՝ սիրավեպ, ու այս ամենը՝ ռեպորտաժի ոճում: Newmag հրատարակչության ղեկավար Արտակ Ալեքսանյանը գիրքը կարևորում է հատկապես՝ Արցախյան պատերազմից հետո, երբ Թուրքիան ևս մեկ անգամ ցույց տվեց՝ Դինքին սպանելուց հետո սպանում է նաև նրա երազանքը: «Հրանտ Դինքը մեծ երազանք ուներ․ժողովուրդների բարեկամություն, հայ-թուրքական հաշտեցում։ Բայց դա Դինքի՛ երազանքն էր, ոչ՝ Էրդողանինը։ Դինքին սպանելուց 14 տարի անց Թուրքիան վերջ տվեց նաև նրա նաիվ երազանքին»։  

Կարդացեք նաև

• «Ակոս» գրքի հեղինակ Վալերի Մանտոն կքննարկի Հրանտ Դինքի գործը, կխոսի հայ կին գրողների հետ և կայցելի Գյումրի
• «Ակոս». Newmag-ը ներկայացնում է ֆրանսիական բեսթսելլերը Հրանտ Դինքի մասին
• Newmag-ը կհրատարակի ֆրանսիացի գրող Վալերի Մանտոյի «Ակոս» վեպը
• «Ակոս» վեպի թարգմանության մասին լուրը մեծ արձագանք է գտել հայկական մեդիայում

Համավարակի ընթացքում սա Newmag հրատարակչության առաջին հանրային շնորհանդեսն է: Առաջին իրադարաձությունն է նաև Ֆրանսիայի դեսպանատան համար` իր ելույթում նկատում է դեսպան  Ջոնաթան Լաքոթը. «Դժվար տարի էր Հայաստանի համար։ Անկախ դրանից, ուրախ ենք վերսկսել մեր մշակութային նախաձեռնությունները»։

Ու դրանցից առաջինը Newmag-ի ու դեսպանատան համատեղ նախաձեռնությունն է՝ ֆրանսիացի գրող Վալերի Մոնտոյի Ակոս վեպի հայերեն հրատարակումը: «Newmag-ը Հայաստանում ֆրանսիական գրականության հիմնական հրատարակիչներից է։ «Ակոսի» հայերեն թարգմանությամբ նաև ուզում ենք վերսկսել ֆրնասիական գրականության հրատարակումը Հայաստանում»,- նկատեց դեսպանը։

Այս գիրքը հարգանքի տուրք է՝ մատուցված պոլսահայ գրողին ու բոլոր այն լրագրողներին և ակտիվիստներին, որոնց ձայնը Թուրքիան այսօր էլ ուզում է լռեցնել: Վալերի Մանտոյի «Ակոս» վեպը գեղարվեստական ինքնակենսագրություն է, լրագրողական ռեպորտաժ, քաղաքական քննադատություն, սիրավեպ ու կենսագրություն: