Աննա Աստվածատուրյան Թերքոթի հարցազրույցը՝ Հանրային հեռուստաընկերությանը (լուսանկարներ)

January 12, 2023

Գրող, քաղաքական ու հասարակական գործիչ Աննա Աստվածատուրյան Թերքոթը Հայաստան այցի շրջանակներում հարցազրույց էր տվել Հայաստանի հանրային հեռուստաընկերությանը, ներկայացրել գիրքը, խոսել հայերեն թարգմանության կարևորության մասին։ 2022-ին Newmag-ը հայերեն թարգմանեց ու հրատարակեց նրա «Արտաքսում դեպի անհայտություն» գիրքը, որը պատմում է 1988-ի Բաքվի ջարդերի ու հայատյացության մեծ ալիքի մասին՝ առաջին դեմքով։

Գրողը ծնունդով Բաքվից է, որտեղից նրա ընտանիքը 90-ականներին մազապուրծ փրկվել է ջարդարարներից՝ փախչելով Հայաստան, ապա հաստատվել ԱՄՆ֊ում։ Իր «Արտաքսում դեպի անհայտություն»  գրքում ի մի բերել այն հուշերը, որոնք տատիկի խորհուրդով գրի էր առել օրագրում։ Ու ինչպես գրքում, այնպես էլ հարցազրույցի ընթացքում Աննա Աստվածատուրյանը  պատմում է, որ կյանքի առաջին տասը տարիները բավականին երջանիկ են անցել. 

 

«Դա խորհրդային ռոմանտիկ ինտերնացիոնալիզմի տարիներն էին։ Դեռ չկար այն ատելությունը՝ բացառությամբ որոշակի տարանջատումների։  Օրինակ՝ համալսարան ընդունվելու համար դու պետք է գումար վճարեիր հայ լինելու համար, բոլոր ընկերությունների ղեկավար պաշտոններում պետք է ադրբեջանցիներ լինեին։ Անգամ խառնամուսնությունները բավականին հազվադեպ հանդիպող երևույթ էին»։

 

Ահ ու սարսափի մթնոլորտն ու դաժան վերաբերմունքը ժամանակի ընթացքում դարձան նրանց սովորական առօրյան, իսկ հետո արդեն սկսվեցին Բաքվի ջարդերը. «Ամեն ինչ սկսվեց դպրոցներից։ Երբ հայկական դպրոցները Բաքվում սկսեցին հերթով փակել։ Այդ ժամանակ հասկացա՝ ամեն ինչ շատ ավելի լուրջ է, քան կարող էի ենթադրել»։ 

 

Աստղիկ Սարգսյանի հետ զրույցում հեղինակն անդրադարձավ նաև Աննա Ֆրանկի օրագրի ու իր ձեռագրի նմանություններին ու տարբերություններին։ Այդ  համեմատությունն այնքան էլ դուր չի գալիս նրան, քանի որ Աննա Ֆրանկը մահացավ բավականին դաժան պայմաններում. «Սակայն այդ գիրքը բավականին մեծ նշանակություն ունեցավ։ Այս գիրքն էլ արցախահայության համար բավականին շատ դռներ բացեց»։ 

 

Ըստ հեղինակի, հայերեն թարգմանությունը նոր շունչ է հաղորդել «Արտաքսում դեպի անհայտություն» գրքին։ Աննա Աստվածատուրյանի կարծիքով, հիմա Հայաստանում կա մի սերունդ, որը բոլորովին այլ կարծիք ունի ադրբեջանցիների մասին ու անգամ տեղյակ էլ չէ՝ ինչ է կատարվել ոչ վաղ անցյալում։ Հայերեն հրատարակելով այս գիրքը՝ Newmag-ը հենց այդ նպատակն է ունեցել. մոռացության չմատնել Բաքվի հայերի հանդեպ այն վայրագությունները, որոնց տրավմատիկ հիշողությունները տասնամյակներ անց էլ հանգիստ չեն թողնում ականատեսներին։

Կարդացեք նաև